Bài giảng Hướng dẫn xử lý số liệu thực nghiệm bằng SPSS
Bài giảng Hướng dẫn xử lý số liệu thực nghiệm bằng SPSS trình bày sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các giá trị trung bình và phân tích hồi quy. Đây là tài liệu học tập môn học Thống kê xã hội.
Tóm tắt nội dung tài liệu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
KHOA CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM
HƯỚNG DẪN XỬ LÝ SỐ LIỆU
THỰC NGHIỆM BẰNG SPSS
1. SỰ KHÁC BIỆT CÓ Ý NGHĨA THỐNG KẾ GIỮA CÁC GIÁ TRỊ
TRUNG BÌNH
2. PHÂN TÍCH HỒI QUY
Người trình bày: Nguyễn Văn Tặng
Nha Trang - 4/2013
- VẤN ĐỀ ĐẶT RA
Thủ tục xử lý thống kê cần áp
dụng là gì?
Phần mềm hỗ trợ như thế nào?
Thao tác xử lý ra sao?
Cách đọc kết quả như thế nào?
- 1. SỰ KHÁC BIỆT CÓ Ý NGHĨA THỐNG
KẾ GIỮA CÁC GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
• Khi biểu diễn kết quả thí nghiệm
Thông tin cần có trên bảng, biểu đồ gồm:
- Giá trị trung bình
- Độ lệch chuẩn
- Ký hiệu chỉ có hay không sự khác biệt có
ý nghĩa thông kê (p
- Bảng 1-Năng suất sấy rong nho tươi, năng suất chiết và hàm
lượng phenolic tổng số của rong nho sấy nhiệt, sấy lạnh đông
và chè Ôlong
Năng suất sấy Hàm lượng
(g/100 g nguyên Năng suất chiết phenolic tổng số
Loại nguyên
liệu tươi) (g/100 g chất (mg GAE*/g
liệu
khô) chất khô)
Rong nho sấy 2.21 ± 0.08a**
nhiệt 7.62 ± 0.11c 1.30 ± 0.02c
Rong nho sấy 2.26 ± 0.09a
lạnh đông 11.02 ± 0.05b 2.04 ± 0.03b
Chè Ôlong nd 15.99 ± 0.09a 13.58 ± 0.01a
*GAE, Gallic acid equivalent; nd, Không xác định
Nguồn: Nguyễn và cộng sự (2011)
- 100
90
Vitamin C
Vitamin C a
Seagrape with thermal-drying
Rong nho sấy nhiệt
80 a
Hiệu quả khử gốc tự do DPPH (%).
Seagrape with freeze-drying
Rong nho sấy lạnh đông b
70
Oolong tea
Chè Ôlong
60 a b
50 b
a
40
b
30
a
20 b
c
c
c c c c
10
c c c
c
0
20 40 60 80 100
Nồng độ dịch chiết (ppm)
Hình 1-Khả năng khử gốc tự do DPPH của dịch chiết rong nho sấy nhiệt
và sấy lạnh đông so sánh với chè Ôlong và vitamin C (chất chuẩn).
Nguồn: Nguyễn và cộng sự (2011)
- BÀI TẬP TÌNH HUỐNG
• Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ ethanol
đến hàm lượng polyphenol trong dịch
chiết chè đen
• Mục tiêu cần giải quyết:
- Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về
hàm lượng polyphenol trong dịch chiết chè
đen ở các nồng độ ethanol khác nhau hay
không?
- Số liệu thực nghiệm
Nồng độ TPC (ppm)
Ethanol Lần 1 Lần 2
50 419.730 399.636
60 507.152 480.356
70 524.320 528.264
80 602.112 617.600
90 614.528 619.520
99,5 222.870 242.604
Nguồn: Trần và Nguyễn (2013)
- Thủ tục xử lý thống kê cần áp dụng:
- Phân tích phương sai 1 yếu tố
- Yếu tố: Nồng độ ethanol với số mức k = 6
(tương ứng với các nồng độ: 50; 60; 70; 80;
90; và 99,5%)
- Giá trị quan sát: Hàm lượng polyphenol (ppm)
- Phần mềm SPSS hỗ trợ xử lý:
1. Dùng One way ANOVA – chỉ ra có hay
không sự khác biệt có ý nghĩa thống kế
giữa các giá trị trung bình
2. Dùng One way ANOVA (Options -
Homogeneity of variance test ) chỉ ra có
hay không sự đồng nhất giữa các
phương sai của các nhóm – là cơ sở để
chọn test trong Post Hoc Multiple
Comparisions
- Phần mềm SPSS hỗ trợ xử lý:
3. Dùng One way ANOVA (Post Hoc
Multiple Comparisions) để chỉ ra cụ thể sự
khác biết có ý nghĩa thống kê giữa cặp giá
trị trung bình nào và ở nồng độ ethanol là
bao nhiêu thì hàm lượng polyphenol trong
dịch chiết chè đen là cao (thấp) nhất
- Thao tác xử lý
Mở giao diện
SPSS
Khai báo tên biến:
chọn Variable
View – khai báo
tên biến theo
hàng
- Thao tác xử lý
Khai báo dữ
liệu của biến:
chọn Data View
– khai báo dữ
liệu của biến
theo cột
- Thao tác xử lý
Thực hiện phân
tích dữ liệu:
Chọn Analyze
Compare
Means One
way ANOVA
- Thao tác xử lý
Trong hộp thoại
khai báo yếu tố
và biến phụ
thuộc (giá trị
quan sát)
- Thao tác xử lý
Chọn option
Đánh dấu vào:
- Homogeneity
of variance
test để biết
phương sai của
các nhóm có
đồng nhất hay
không
- Cách đọc kết quả
Nhìn vào giá trị Sig trong bảng ANOVA để
biết có hay không sự khác biệt các giá trị
trung bình:
Sig (0,05): có sự khác biệt tiếp tục
phân tích sâu ANOVA
- Cách đọc kết quả
- Nhìn vào giá Sig trong bảng Test
Homogeneity để biết có hay không sự
khác biệt về phương sai giữa các nhóm.
- Cách đọc kết quả
- Sig : không có sự khác biệt về phương
sai Trong Post Hoc Multiple
Comparisions chọn nhóm test (LSD;
Duncan; Scheffé; Tukey; Bonferroni; …)
cho phần phân tích sự khác biệt giữa các
giá trị trung bình.
- Cách đọc kết quả
- Sig : có sự khác biệt về phương sai
Trong Post Hoc Multiple Comparisions chọn
nhóm test (Tamhane’s T2; Dunnnett’s T3;
Dunnnett’s C…) cho phần phân tích sự
khác biệt giữa các giá trị trung bình.
