Làm rõ ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy và các lĩnh vực đời sống cho sinh viên chuyên ngành giáo dục tiểu học trường Cao đẳng sư phạm Hòa Bình
Bài viết làm rõ ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy và các lĩnh vực đời sống cho sinh viên chuyên ngành giáo dục tiểu học trường CĐSP Hòa Bình. » Xem thêm
Tóm tắt nội dung tài liệu
- 237
LÀM RÕ ỨNG DỤNG CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG GIẢNG DẠY VÀ CÁC
LĨNH VỰC ĐỜI SỐNG CHO SINH VIÊN CHUYÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU
HỌC TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM HÕA BÌNH
Bùi Thị Bích Huệ
Phòng Quản lý khoa học & Bồi dưỡng
Tóm tắt: Hiện nay, trí tuệ nhân tạo - Artificial Intelligence (AI) được coi là nên
tảng trong cuộc cách mạng 4.0. A.I được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực của đời sống như:
giáo dục, y tế, sản xuất… Nhất là trong giáo dục thì vai trò của AI lại càng thể hiện đa
dạng. Bài viết làm rõ ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy và các lĩnh vực đời
sống cho sinh viên chuyên ngành giáo dục tiểu học trường CĐSP Hòa Bình.Qua đó giúp
sinh viên áp dụng phương tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin một cách
hiệu quả trong hoạt động nghề nghiệp cũng như đời sống.
1. Đặt vấn đề
Học phần Phương tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng Công nghệ thông tin trong dạy
học ở Tiểu học là học phần quan trọng của sinh viên chuyên ngành Giáo dục Tiểu học,
trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình.
Trong nhịp phát triển xã hội hiện nay, phương tiện cực kỳ hiện đại mà cả xã hội
hướng tới là trí tuệ nhân tạo - Artificial Intelligence (AI). Trí tuệ nhân tạo được coi là nên
tảng trong cuộc cách mạng 4.0. A.I được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực của đời sống như:
giáo dục, y tế, sản xuất… Nhất là trong giáo dục, AI là phương tiện giảng dạy hiệu quả,
sinh động, tiết kiệm được tối đa công sức của con người.
Bài viết này sẽ cung cấp cho sinh viên chuyên ngành Giáo dục Tiểu học nói chung
và Sinh viên lớp GDTH Khóa 27, trường CĐSP Hòa Bình nói riêng, có cái nhìn cụ thể, sâu
rộng hơn về trí tuệ nhân tạo, một phương tiện kỹ thuật dạy học ưu việt của xã hội 4.0, phục
vụ cho việc học tập và ứng dụng bộ môn “Phương tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng Công
nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học” được tốt hơn.
2.Nội dung nghiên cứu
2.1. Những thuận lợi và khó khăn trong giảng dạy học phần Phƣơng tiện kỹ thuật
dạy học và ứng dụng Công nghệ thông tin cho sinh viên ngành GD tiểu học ở trƣờng
CĐSP Hoà Bình.
2.1.1. Thuận lợi
- 238
Phương tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng Công nghệ thông tin trong dạy học ở
Tiểu học là học phần độc lập và có thời lượng 60 tiết trong chương trình đào tạo sư phạm
GD Tiểu học. Với mục tiêu rèn luyện cho sinh viên cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ
cập nhật những đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học. Làm rõ vai trò của trí tuệ nhân
tạo trong giảng dạy và các lĩnh vực đời sống sẽ giúp sinh viên nắm chắc, sâu, có cái nhìn
tổng thể về phương tiện và kỹ thuật dạy học.
Bên cạnh đó, môi trường học tập trên lớp quy phạm với giảng viên sẵn sàng chia sẻ
và giúp đỡ, hệ thống thực hành bộ môn được kết nối mạng internet sẽ giúp sinh viên có cái
nhìn trực quan, sinh động, mở rộng tầm hiểu biết về các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện
đại hiện nay.
2.2.2. Khó khăn
Sinh viên chuyên ngành Giáo dục tiểu học khi học học phần Phương tiện kỹ thuật
dạy học và ứng dụng Công nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học còn gặp phải một số
khó khăn:
- Hệ thống máy tính thực hành dù đã có nhưng chưa đủ, không đáp ứng được số
lượng cho sinh viên thực hành và tìm kiếm về các thông tin phương tiện dạy học hiện đại
- Sinh viên chuyên ngành Giáo dục Tiểu học kỹ năng tìm kiếm thông tin trên
internet còn chưa thành thạo, chưa chắt lọc được thông tin hữu ích.
- Việc hệ thống hóa nội dung học tập còn chưa cao. Các thông tin phục vụ môn
học được sinh viên cập nhật rời rạc.
2.2. Ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy và các lĩnh vực đời sống cho
sinh viên chuyên ngành giáo dục Tiểu học trƣờng CĐSP Hoà Bình.
2.2.1. Định nghĩa về trí tuệ nhân tạo
Trí tuệ nhân tạo - AI, có nghĩa là trí thông minh của máy tính được tạo ra bởi những
lập trình của con người với mục tiêu giúp máy tính có được hành vi thông minh tự động
hóa giống con người.
Con người sử dụng các hệ thống machine learning - học máy để làm cho máy tính
có khả năng mô phỏng trí tuệ con người trong những xử lí mà con người thường làm tốt
hơn máy tính.
Ví dụ: AI giúp máy tính biết suy nghĩ và lập luận, giao tiếp bình thường, nói được
như con người, tự học và thích nghi…
2.2.2. Các ứng dụng của AI trong cuộc sống
- 239
a. Dạy, học và các ứng dụng AI trong giáo dục
AI là nền tảng cốt lõi của cách mạng 4.0. Phát triển AI tạo nên một cuộc đua tranh
khốc liệt giữa các ông lớn công nghệ như Apple, Microsoft,...
Hình 1. Giáo viên robot ứng dụng công nghệ AI.
Hiện nay, chúng ta bắt gặp AI ở khắp mọi nơi. AI ứng dụng trong kinh tế, y tế, kỹ
thuật quân sự, khoa học máy móc, các thiết bị công nghệ phục vụ sinh hoạt và các ứng
dụng giải trí.
Trong giáo dục, từ xưa đến nay, không phải vô lý khi những người thầy của chúng
ta được văn thơ ví von như các vị thuyền trưởng, một người lái đò kỳ cựu, dùng những
năm tháng tuổi nghề của mình dạy dỗ và giúp từng thế hệ mầm non của đất nước nên
người. Nhưng hiện nay, chúng ta hãy cùng xem xét trí tuệ nhân tạo đã thâm nhập vào quá
trình “lái đò” của người giảng dạy, cũng như quá trình học của người học ra sao:
Tự động hóa các hoạt động giáo dục
Ở những trường đại học, cao đẳng việc chấm điểm bài tập về nhà hay các bài kiểm
tra của các khóa học có thể là công việc thật nhàm chán. Việc chấm điểm lấy đi một
khoảng thời gian đáng kể trong khi thời gian đó có thể được sử dụng để trao đổi với học
sinh, chuẩn bị trang bị lớp học hay các công việc khác phục vụ thiết yếu cho học tập.
Mặc dù AI không bao giờ thực sự có thể thay thế con người trong công tác chấm
điểm nhưng ta có thể hi vọng về một sự thay thế khá gần với sự hoàn hảo. Giờ đây việc
chấm điểm các bài thi trắc nghiệm, bài thi điền vào chỗ trống không còn là trường hợp
hiếm gặp, việc chấm điểm cho các bài viết cũng sẽ không còn xa vời trong thời gian tới.
Phần mềm giáo dục đƣợc điều chỉnh theo nhu cầu học sinh
- 240
Tất cả các cấp bậc học tập với một con người, từ mẫu giáo đến sau đại học, trí
thông minh nhân tạo đều tác động đến giáo dục thông qua các mức học tập cá nhân
hóa cao hơn. Số lượng chương trình học tập, trò chơi và các phần mềm thích ứng ngày
càng tăng. Những hệ thống AI đáp ứng nhu cầu của học sinh, tập trung vào các chủ đề, lặp
lại những điều học sinh chưa nắm vững, học sinh có thể học tập với tốc độ của riêng mình.
Hình thức giáo dục tùy chỉnh là giải pháp hỗ trợ giúp học sinh ở các cấp độ khác
nhau có thể học tập cùng nhau trong một lớp học. Học tập thích ứng có tác dụng lớn đến
giáo dục toàn quốc.
Phát hiện những điểm cần cải thiện trong các khóa học
Giáo viên nhiều khi có thể chưa nhận thấy được khoảng trống trong các bài giảng
và tài liệu giáo dục. Trí tuệ nhân tạo giúp ta giải quyết vấn đề đó. Ta có thể ví dụ với
những khóa học trực tuyến, khi một lượng lớn sinh viên gửi đáp án sai cho bài tập về nhà,
ngay lập tức hệ thống cảnh báo gửi thông điệp đến giáo viên để tùy chỉnh, cung cấp gợi ý
cho câu trả lời đúng.
Học sinh có thể đƣợc hỗ trợ từ gia sƣ AI
Tương lai ta sẽ không còn thấy những người dậy kèm bởi một số chương trình
dạy kèm đã xuất hiện để giúp học sinh học tập tất cả các môn học. Các chương trình này
có thể dạy học sinh những điều cơ bản, tạo điều kiện để phát triển tư duy sáng tạo.
Hình 2. Gia sư AI.
AI cung cấp những phản hồi thƣờng xuyên
AI không chỉ cung cấp các khóa học tùy chỉnh theo nhu cầu mà còn có thể cung cấp
các phản hồi về khóa học. Một số trường học sử dụng dịch vụ trực tuyến kết hợp AI để
theo dõi tiến độ của học sinh và cảnh báo tới giáo viên khi có những vấn đề về hiệu suất
học tập.
Thay đổi cách thức tìm kiếm và tƣơng tác thông tin.
- 241
Trong vài thập kỉ qua các hệ thống dựa trên AI đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta
tương tác với thông tin với công nghệ mới hơn, tích hợp hơn, sinh viên trong tương lại có
thể có nhiều kinh nghiệm khác nhau để nghiên cứu và tìm kiếm.
AI thay đổi vai trò của giáo viên.
AI có thể đảm nhận các nhiệm vụ như chấm điểm, giúp học sinh học tập thậm chí
có thể dậy kèm học sinh. Hệ thống AI có thể được lập trình để cung cấp các kiến thức
chuyên môn, là nơi để học sinh đặt câu hỏi và tìm kiếm thông tin. Giáo viên sẽ có vai trò
của người hỗ trợ khi sinh viên gặp khó khăn, cung cấp sự tương tác giữa người với người.
AI giúp thay đổi cách trƣờng học dạy, hỗ trợ học viên
Thu thập dữ liệu thông minh qua các máy tính thông minh đã thay đổi sự tương tác
của trường học với học sinh, sinh viên tương lai và hiện tại. Các hệ thống
khai thác dữ liệu đóng vai trò không thể thiếu. Các sáng kiến đã được tiến hành ở các
trường đại học cung cấp cho học sinh các khóa đào tạo về hướng dẫn AI để có thể dễ dàng
chuyển tiếp giữa trung học và đại học.
AI có thể thay đổi nơi học sinh học, ngƣời dạy và cách học
Sử dụng AI, phần mềm và sự hỗ trợ, sinh viên có thể học ở mọi nơi trên thế giới tại
bất kì thời điểm nào. AI có thể thay thế giáo viên trong một số trường hợp. Các chương
trình giáo dục được hỗ trợ bởi AI giúp cho học sinh học các kỹ năng cơ bản nhưng khi
những nghiên cứu về AI được phát triển học sinh, sinh viên sẽ được cung cấp các dịch vụ
tốt hơn và nhiều hơn.
b. AI đƣợc sử dụng trong hệ thống ngân hàng tài chính
Hình 3. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tài chính
Các ngân hàng, tổ chức tài chính đang xử dụng AI trong việc xử lí các hoạt động tài
chính, tiền đầu tư và cổ phiếu, quản lí các tài sản khác nhau,… AI có thể vượt qua con
người trong việc xử lí các giao dịch , giúp ngân hàng hỗ trợ khách hàng tốt hơn, cung cấp
các giải pháp nhanh chóng.
- 242
c. AI đƣợc sử dụng trong y học
Hình 4. Công nghệ AI làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt ngành y tế
Có thể nói, y tế là lĩnh vực thiết thực nhất mà chúng ta quan tâm. Những ứng dụng
của AI trong y học mang lại cho con người những giá trị đáng kinh ngạc. AI được sử dụng
như một trợ lí chăm sóc sức khỏe cá nhân, chúng được sử dụng cho nghiên cứu và phân
tích. Chúng có thể được sử dụng để lên lịch hẹn khám tại các cơ sở y tế, và điều quan trọng
nhất chính là việc bệnh nhân được hỗ trợ 24/7.
Bệnh nhân có thể dùng các app trên điện thoại chụp hình và điền các thông tin gửi
lên một hệ thống trí tuệ nhân tạo và gần như tức thì kết quả chuẩn bệnh cũng như cách
điều trị có thể được trả về.
d.AI với ngành công nghiệp nặng
Hình 5. Robot sản xuất ô tô
Hiện nay với những công ty lớn AI chủ yếu được sử dụng trong các dây chuyền sản
xuất. AI được sử dụng như những robot có thể thay thế thực hiện các hoạt động của con
người. AI cũng được áp dụng trong hệ thống quản lí qua việc lưu giữ hồ sơ của nhân viên.
Chúng được sử dụng để trích xuất dữ liệu chính xác phục vụ cho việc ra quyết định. Sử
dụng AI trong công nghiệp nặng giúp các nhiệm vụ được hoàn thành kịp thời với hiệu suất
cao.
e. AI với ngành vận tải hàng hóa
- 243
Hình 6. AI được ứng dụng nhiều nhất trong vận tải hàng không
Một trong những phương tiện vận tải đáng quan tâm nhất chính là vận tải hàng
không. Với ngành vận tải này hầu hết các hoạt động kiểm soát vận tải hàng không đều dựa
trên công nghệ AI. Có nhiều phần mềm khác nhau được thiết kế dựa trên nền tảng AI để
mang lại những chuyến bay tốt hơn cho hành khách và giảm thiểu những lo lắng về sự cố,
nguy hiểm.
f.AI với những trò chơi siêu đẳng
Những trò chơi trên máy tính ngày càng có sự phát triển mạnh mẽ. Việc sử dụng
công nghệ AI làm cho các trò chơi trở nên thông minh hơn với những yêu cầu công nghệ.
Công nghệ AI trở thành một phần trong cuộc sống của con người, từ việc nhỏ tới
việc lớn AI phát huy lợi ích của mình một cách triệt để.
2.2.3. Ƣu điểm và rủi ro của AI hiện tại và tƣơng lai
a. Ƣu điểm
Cuộc sống cá nhân và sự phát triển xã hội bị chi phối ngày càng nhiều bởi các thuật
toán và trí tuệ nhân tạo (AI). Trong đó bao gồm những công nghệ phổ biến hiện nay như
điện thoại thông minh, hệ thống điều khiển giao thông và các công cụ tìm kiếm trên
internet. Thị trường tài chính cũng phụ thuộc vào các thuật toán cao cấp và phức tạp mà
bất kỳ chuyên gia nào cũng khó có thể hiểu đầy đủ.
Về nguyên tắc, các thuật toán và công nghệ AI mang lại nhiều ưu thế. Công nghệ
AI đã ảnh hưởng tốt đến cuộc sống của con người và dự kiến sẽ tiếp tục phát triển ở tỷ lệ
cao trong tương lai. Dưới đây là hai trường hợp điển hình.
Xe không người lái không còn là khoa học viễn tưởng và xe tự lái sẽ có sẵn trên thị
rường trong tương lai gần. Ngoài tiết kiệm thời gian để tập trung làm việc hoặc thư giãn,
một lợi thế thứ hai cho những chiếc xe không người lái là nâng cao an toàn khi lái xe.
Thực tế là công nghệ AI hiện tại có thể hỗ trợ y tế và chẩn đoán chính xác hơn so với bác
- 244
sỹ tại, nhờ các suy luận thống kê vượt trội so với đánh giá lâm sàng của các chuyên gia
con người trong hầu hết các trường hợp.
Hình 7. Xe không người lái của Google
b. Những rủi ro của AI
Trong nhiều trường hợp, trí tuệ nhân tạo (AI) giúp cuộc sống của chúng ta trở nên
dễ dàng và thoải mái hơn. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm nhiều mối lo ngại khi trở nên quá
hiện đại
Nhiều công việc không còn chỗ cho con ngƣời
Đến khoảng năm 2033, 38% công việc tại Hoa Kỳ đã có thể được tự động hóa.
Các ngành nghề liên quan đến Chế tạo: 53%
Các ngành nghề về Thương mại bán buôn và bán lẻ: 51%
Các ngành nghề về Xây dựng: 34%
Các ngành liên quan đến Sức khỏe, ý tế và các công tác xã hội: 28%
Ngành liên quan đến Giáo dục: 12%
Những ngƣời lao động học vấn thấp bị bỏ lại xa
Một phần ba công việc trên 32 quốc gia có nguy cơ thay đổi đáng kể do tự
động hóa.
Tạo ra nhiều cuộc tấn công và tuyên truyền có mục đích không tốt
Hack thông tin và xâm phạm quyền riêng tư cá nhân
Bộ dữ liệu lớn, không an toàn có thể giúp tin tặc xác định các thiết bị và nạn nhân
dễ bị tấn công.
Chiến tranh xâm lược
Vũ khí được cải tiến như súng bắn tỉa tầm xa tự ngắm mà không cần người có
chuyên môn huấn luyện.
Chủ nghĩa độc tài/Bất ổn chính trị
- 245
Hệ thống giám sát tự động có thể giúp chính phủ thu thập dữ liệu real-time về công
dân mà họ không biết.
Thúc đẩy sự phân chia xã hội
AI có vẻ như là công cụ hoàn hảo để loại bỏ sự thiên vị của con người - nhưng khi
một thuật toán được cung cấp dữ liệu thiên vị, nó sẽ tạo ra sự thiên vị nhiều hơn
Các hệ thống đánh giá rủi ro của cảnh sát sử dụng thuật toán AI để dự đoán khả
năng bị cáo sẽ phạm tội trong tương lai nhưng sẽ vẫn tiếp tục có sự thiên vị, vì vậy chống
lại người nhập cư, người da màu. Phần mềm dự đoán tội phạm cho cảnh sát thấy nơi tội
phạm có khả năng sẽ thực hiện việc phạm pháp, dẫn đến việc kiểm soát quá mức các khu
dân cư thu nhập thấp.
Năm 2017, Google đã thành lập PAIR (People + AI Research), một dự án dành
nghiên cứu và thiết kế lại cách con người tương tác với hệ thống AI.
Hình 8. PAIR sẽ nghiên cứu mối quan hệ giữa người sử dụng và công nghệ
3. Kết luận
Một lần nữa, ứng dụng của AI là vô cùng rộng lớn, không riêng gì giảng dạy, mà tất
các các lĩnh vực của đời sống đều cần thiết. Sinh viên nắm rõ và mở rộng về vấn đề này sẽ
có cái nhìn tổng quan hơn về phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại hiện nay. Ứng dụng
công nghệ thông tin vào giảng dạy ở Tiểu học, đặc biệt là AI. Giúp hoàn thành Học phần
Phương tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng Công nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học
đơn giản hơn. Có cái nhìn thiết thực hơn về các phương tiện, kỹ thuật ứng dụng trong việc
học tập.Có thể tạo ra các sản phẩm giảng dạy trực quan, sinh động, phục vụ cho công tác
và cuộc sống sau này.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bernard Marr & Matt Ward (2019), Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để dẫn đầu, Nhà xuất bản
văn hóa văn nghệ, Huỳnh Hữu Tài và nhóm Wetransform dịch.
- 246
2. Brett King (2018), Cuộc cách mạng AI, SaiGon Book & Nhà xuất bản thế giới, Bùi Tố
Hạnh dịch.
3. Ajay Agrawal, Joshua Gans và Avi Goldfar (2018), AI trong cuộc cách mạng công nghệ
4.0, 1980 Books & Nhà xuất bản lao động, Đào Lợi dịch.
4. Ban quản lý chương trình ETEP - Bộ GD & ĐT, Đưa trí tuệ nhân tạo hỗ trợ giảng dạy:
Xu hướng làm thay đổi phương thức giáo dục,
https://etep.moet.gov.vn/tintuc/chitiet?Id=1258, truy cập ngày 09/7/2021.
5. . Butthue Media, Những thay đổi của trí tuệ nhân tạo AI đối với ngành giáo dục,
http://butthuemedia.com/nhung-thay-doi-cua-tri-tue-nhan-tao-ai-doi-voi-nganh-giao-duc/,
truy cập ngày 09/7/2021.