HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> PHÙNG THU HIỀN<br /> <br /> Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng<br /> víi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch<br /> sinh viªn ViÖt Nam hiÖn nay<br /> (qua thùc tÕ c¸c tr­êng §¹i häc, Cao ®¼ng ë Hµ Néi)<br /> Chuyên ngành : CNDVBC & CNDVLS<br /> Mã số<br /> <br /> : 62 22 80 05<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. NGUYỄN THẾ KIỆT<br /> 2. PGS, TS. NGUYỄN MINH HOÀN<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập.<br /> Các kết quả số liệu nêu trong luận án là trung thực, có<br /> nguồn gốc rõ ràng, chính xác của các cơ quan chức năng đã<br /> công bố. Những kết luận khoa học của luận án là mới và chưa<br /> có tác giả công bố trong bất cứ công trình khoa học nào.<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Phùng Thu Hiền<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN<br /> ĐỀ TÀI<br /> <br /> 1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến đạo đức, đạo đức truyền<br /> thống, nhân cách và tầm quan trọng của giá trị đạo đức truyền thống<br /> trong việc hình thành và phát triển nhân cách sinh viên<br /> 1.2. Những công trình nghiên cứu liên quan đến thực trạng phát huy<br /> giá trị đạo đức truyền thống trong việc hình thành và phát triển<br /> nhân cách sinh viên<br /> 1.3. Những nghiên cứu liên quan đến phương hướng và giải pháp<br /> nhằm phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc hình<br /> thành và phát triển nhân cách sinh viên<br /> Chương 2: NHÂN CÁCH VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA GIÁ TRỊ ĐẠO<br /> ĐỨC TRUYỀN THỐNG TRONG VIỆC HÌNH THÀNH VÀ<br /> PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH SINH VIÊN Ở VIỆT NAM<br /> HIỆN NAY<br /> <br /> 2.1. Nhân cách và những nhân tố tác động đến sự hình thành và phát<br /> triển nhân cách sinh viên<br /> 2.2. Giá trị đạo đức truyền thống và tầm quan trọng của nó trong việc<br /> hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam hiện nay<br /> Chương 3: GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG VỚI VIỆC HÌNH<br /> THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH SINH VIÊN VIỆT<br /> NAM HIỆN NAY - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ<br /> ĐẶT RA (QUA THỰC TẾ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO<br /> ĐẲNG Ở HÀ NỘI)<br /> <br /> 3.1. Thực trạng phát huy giá trị đạo đức truyền thống trong việc hình<br /> thành và phát triển nhân cách sinh viên ở các trường đại học,<br /> cao đẳng ở Hà Nội hiện nay<br /> 3.2. Những vấn đề đặt ra trong quá trình phát huy giá trị đạo đức<br /> truyền thống trong việc hình thành và phát triển nhân cách sinh<br /> viên Việt Nam hiện nay<br /> Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU<br /> <br /> NHẰM PHÁT HUY TỐT CÁC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC<br /> TRUYỀN THỐNG TRONG VIỆC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT<br /> TRIỂN NHÂN CÁCH SINH VIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> 4.1. Phương hướng phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc<br /> hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam hiện nay<br /> 4.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát huy giá trị đạo đức truyền<br /> thống trong việc hình thành và phát triển nhân cách sinh viên<br /> Việt Nam hiện nay<br /> KẾT LUẬN<br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> 18<br /> 21<br /> <br /> 26<br /> 26<br /> 46<br /> <br /> 70<br /> 70<br /> 93<br /> <br /> 114<br /> 114<br /> 128<br /> 148<br /> 151<br /> 152<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Mỗi con người phải biết quá khứ của mình, mỗi dân tộc phải biết lịch sử<br /> của mình. Một dân tộc mà đánh mất quá khứ thì cũng là đánh mất chính bản<br /> thân mình. Các giá trị văn hóa truyền thống là tài sản vô giá của dân tộc. Nó<br /> là dòng chảy liên tục nảy sinh, tồn tại, phát triển trong suốt tiến trình dựng<br /> nước, giữ nước và phát triển đất nước của cha ông. Đây là cơ chế tích lũy, lưu<br /> truyền, chắt lọc, chuyển giao tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ đời<br /> này sang đời khác, hình thái kinh tế - xã hội này qua hình thái kinh tế - xã hội<br /> khác. Việc khai thác, phát huy vai trò của các giá trị văn hóa nói chung, giá trị<br /> đạo đức truyền thống nhằm hình thành và phát triển nhân cách của con người,<br /> trong đó có sinh viên là đòi hỏi mang tính chiến lược của thời đại theo xu<br /> hướng nhân văn hóa, là một yếu tố cơ bản để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc<br /> trong tiến trình hội nhập và phát triển ở nước ta hiện nay.<br /> Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Hồ Chí Minh luôn động viên tuổi<br /> trẻ phải ra sức rèn luyện và tu dưỡng đạo đức, không ngừng học tập để vươn<br /> lên xứng đáng là người chủ tương lai của đất nước. Trong Di chúc để lại cho<br /> chúng ta, Người đã dành cho thế hệ trẻ Việt Nam tình yêu thương, sự quan<br /> tâm và niềm tin sâu sắc. Người nhận xét: “Đoàn viên và thanh niên ta nói<br /> chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí<br /> tiến thủ. Đảng cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ<br /> thành những người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa<br /> “chuyên” [152, tr.25]. Đồng thời, Người đã căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách<br /> mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết” [152, tr.25].<br /> Ngày nay, cùng với chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định<br /> hướng XHCN, mở rộng quan hệ quốc tế trong xu thế toàn cầu hoá, lối sống của<br /> sinh viên Việt Nam đang có nhiều biến đổi. Hàng loạt các giá trị mới được hình<br /> thành, góp phần làm đa dạng, phong phú thêm lối sống của các tầng lớp nhân<br /> dân. Sự tác động của quá trình phát triển kinh tế thị trường và đẩy mạnh công<br /> nghiệp hoá, hiện đại hoá đã làm cho các cá nhân, các nhóm xã hội năng động,<br /> <br /> 2<br /> cởi mở và giàu khả năng thích nghi với những biến đổi của môi trường trong<br /> nước và quốc tế. Giao lưu quốc tế ngày càng mở rộng đã và đang tạo điều kiện<br /> cho sinh viên tiếp thu các giá trị tốt đẹp từ lối sống của các quốc gia, dân tộc<br /> khác để bổ sung và không ngừng hoàn thiện nhân cách, lối sống của mình.<br /> Trong quá trình xây dựng CNXH, chúng ta đã tạo ra một thế hệ sinh<br /> viên với những phẩm chất tốt đẹp như: bản lĩnh, tự tin, chủ động, sáng tạo,<br /> nhanh nhạy... Tuy nhiên, mặt trái của kinh tế thị trường và quá trình toàn cầu<br /> hóa đã có ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống, nhân cách của một bộ phận không<br /> nhỏ thanh niên, sinh viên, làm thay đổi quan niệm của họ về các giá trị truyền<br /> thống của dân tộc. Hiện tượng suy thoái đạo đức, lối sống trong một bộ phận<br /> cán bộ, đảng viên và sinh viên đã và đang diễn ra hết sức phức tạp. Tiêu cực<br /> xã hội có chiều hướng gia tăng, đời sống văn hoá tinh thần, nhất là sự xuống<br /> cấp về tư tưởng, đạo đức, lối sống, khuynh hướng muốn hiện đại hoá, lối sống<br /> thực dụng, chạy theo đồng tiền, coi thường thuần phong mỹ tục, lãng quên<br /> truyền thống cha ông để lại... đã xuất hiện ở một bộ phận không nhỏ trong<br /> thanh niên, sinh viên. Bên cạnh sự phát triển về kinh tế, xã hội, trong đó có<br /> đạo đức, đang nảy sinh ngày càng nhiều vấn đề, nhiều tình huống phức tạp.<br /> Những mất mát, lệch lạc về giá trị, lối sống, nhân cách, những hiện tượng tiêu<br /> cực trong đời sống đạo đức xã hội, tội phạm ngày càng gia tăng, đặc biệt ở lứa<br /> tuổi thanh thiếu niên, sinh viên đang là mối quan tâm của toàn xã hội... Hơn<br /> nữa, do đặc điểm tâm sinh lý đặc thù và còn thiếu kinh nghiệm sống, bản lĩnh<br /> chưa thật sự vững vàng, sinh viên là tầng lớp rất nhạy cảm, dễ bị cuốn hút bởi<br /> cái lạ, cái mới, do đó, cũng dễ rơi vào cạm bẫy của cái xấu, cái phản giá trị từ<br /> những tác động bên ngoài. Vì vậy, trong cuộc sống hiện nay, họ thường gặp<br /> khó khăn trong việc định hướng, phân biệt giữa cái tốt và cái xấu. Để giúp<br /> sinh viên có bản lĩnh vững vàng, giúp họ có “sức đề kháng” trước những tác<br /> động tiêu cực của nền kinh tế thị trường và xu thế mở cửa, hội nhập, việc phát<br /> huy giá trị đạo đức truyền thống trong hình thành và phát triển nhân cách sinh<br /> viên hiện nay, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực của công cuộc đổi mới là việc<br /> làm quan trọng và cần thiết. Sinh viên các trường đại học, cao đẳng ở Hà Nội<br /> cũng không nằm ngoài cái chung đó.<br /> <br />