>> HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỊA PHƯƠNG<br />
<br />
THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC<br />
HÀNH VỀ PHÒNG CHỐNG BỆNH DẠI<br />
CỦA HỌC SINH VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU<br />
QUẢ SAU KHI TRIỂN KHAI TRUYỀN<br />
THÔNG TẠI 2 TRƯỜNG TRUNG HỌC<br />
CƠ SỞ TẠI HUYỆN XUYÊN MỘC,<br />
TỈNH BÀ RỊA-VŨNG TÀU NĂM 2012<br />
TÓM TẮT: Để đưa ra những khuyến nghị nhằm giúp cho công tác phòng<br />
chống bệnh dại hiệu quả hơn. Nghiên cứu can thiệp thực hiện trên toàn<br />
bộ học sinh của 02 trường THCS thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu (BR-VT) với mục tiêu nhằm mô tả thực trạng kiến thức, thực<br />
hành về phòng chống bệnh dại của học sinh và đánh giá hiệu quả sau<br />
khi triển khai truyền thông tại 2 trường THCS thuộc huyện Xuyên Mộc,<br />
tỉnh BR-VT năm 2012. Người tham gia nghiên cứu tự điền vào phiếu điều<br />
tra, khuyết danh, số liệu được nhập với phần mềm Epi Data 3.1 và được<br />
xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 16.0. Kết quả nghiên cứu cho thấy:<br />
Sau khi truyền thông kiến, thực hành của học sinh 2 trường đều tăng<br />
(p=0,0001). Tuy nhiên kết quả cho thấy hiệu quả truyền thông trực tiếp<br />
có cao hơn so với truyền thông bằng tờ rơi nhưng mức độ cao không<br />
nhiều, do đó hiệu quả gần như tương đương.<br />
Từ khóa: Kiến thức, thực hành, Bàu Lâm, Tân Lâm, truyền thông bệnh<br />
dại, trước và sau truyền thông<br />
<br />
|| Đặng Thị Như Hằng1<br />
|| Lương Chính Thiên1<br />
|| Hà Văn Thanh1<br />
|| Nguyễn Thị Vân1<br />
|| Trần Thanh Hoài2<br />
|| Phạm Văn Hậu3<br />
<br />
I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm<br />
cấp tính nguy hiểm chung giữa<br />
người và động vật máu nóng có vú,<br />
do một loại virút hướng thần kinh<br />
gây ra. Hiện nay, bệnh dại không<br />
có thuốc điều trị, khi lên cơn dại<br />
thì 100% tử vong với những triệu<br />
chứng lâm sàng rất khủng khiếp.<br />
Trên thế giới mỗi ngày có khoảng<br />
200 người chết vì bệnh dại, 70.000<br />
người chết mỗi năm, trong đó có<br />
30.000 người ở châu Á.<br />
Ở nước ta trước đây có khoảng<br />
400-500 người chết vì bệnh dại/<br />
năm, hiện nay khoảng 100 người<br />
chết/năm [1]. Tỉnh BR-VT có 12<br />
trường hợp chết tính từ năm 2008<br />
<br />
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br />
CỨU<br />
2.1. Thiết kế nghiên cứu và mẫu<br />
nghiên cứu<br />
Nghiên cứu can thiệp cộng đồng.<br />
Nghiên cứu đã được tiến hành từ<br />
tháng 10/2012 đến tháng 3/2013.<br />
Mẫu nghiên cứu là toàn bộ học sinh<br />
ở 02 trường THCS Bàu Lâm và Tân<br />
Lâm với 100% học sinh tham gia<br />
nghiên cứu.<br />
2.2. Phương pháp thu thập và<br />
phân tích số liệu<br />
Bước 1: Xây dựng kế hoạch, kinh<br />
phí thực hiện vào ngày 28/9 (ngày<br />
thế giới phòng chống bệnh dại).<br />
Chuẩn bị tập học sinh: Văn phòng<br />
Phòng chống dại trung ương hỗ trợ<br />
<br />
đến nay, đứng thứ nhất trong 20 tỉnh<br />
phía nam Việt Nam. 100% ca tử<br />
vong tại tỉnh không đi tiêm phòng<br />
dại sau khi bị động vật cắn. Xuyên<br />
Mộc là một huyện có số tử vong do<br />
bệnh dại cao nhất (8/12 bệnh nhân).<br />
Hiện nay có rất nhiều loại hình<br />
truyền thông được sử dụng trong<br />
cộng đồng, tuy nhiên loại hình nào<br />
mang lại hiệu quả nhất đang là vấn<br />
đề cần tìm hiểu.<br />
Mục tiêu của nghiên cứu nhằm<br />
mô tả thực trạng kiến thức, thực<br />
hành về phòng chống bệnh dại của<br />
học sinh và đánh giá hiệu quả sau<br />
khi triển khai truyền thông tại 2<br />
trường THCS thuộc huyện Xuyên<br />
Mộc, tỉnh BR-VT năm 2012.<br />
<br />
14 > ĐẶC SAN THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa<br />
- Vũng Tàu<br />
2<br />
Chi cục Thú Y tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu<br />
3<br />
Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh<br />
1<br />
<br />
HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỊA PHƯƠNG > HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỊA PHƯƠNG<br />
<br />
người mang lại hiệu quả cao. Dưới<br />
dạng quyển tập có in nội dung tuyên<br />
truyền, trong quá trình học học sinh<br />
có thể có nhiều cơ hội được gặp lại<br />
quyển tập và như thế sẽ có nhiều lần<br />
đọc đi đọc nội dung tuyên truyền,<br />
hiệu quả sẽ cao hơn so với tờ rơi<br />
đơn thuần. Truyền thông bằng hình<br />
thức trực tiếp cũng mang lại hiệu<br />
quả cao.<br />
Kết quả cũng phù hợp với nghiên<br />
cứu của Sanjay Dixit1 [3], có sự<br />
cải thiện đáng kể trong kiến thức<br />
về bệnh dại đã được ghi nhận trong<br />
số các sinh viên điều dưỡng sau khi<br />
can thiệp giáo dục, số điểm trước<br />
can thiệp trung bình là 6,95 và số<br />
điểm sau can thiệp là 13,51, kết quả<br />
ý nghĩa thống kê.<br />
3.4. So sánh kiến thức, thực<br />
hành về phòng chống bệnh<br />
dại sau khi triển khai các hình<br />
thức truyền thông tại 02 trường<br />
THCS Tân Lâm và Bàu Lâm<br />
Bảng 4. cho thấy kiến thức, thực<br />
hành về phòng chống bệnh dại của<br />
các em học sinh sau khi triển khai<br />
các hình thức truyền thông giữa 2<br />
trường THCS Bàu Lâm, THCS Tân<br />
Lâm, có sự khác biệt và có ý nghĩa<br />
thống kê (p< 0,05) đối với kiến<br />
thức đúng về súc vật truyền bệnh<br />
dại, kiến thức đúng về đường lây<br />
nhiễm bệnh dại từ súc vật và thực<br />
hành về cách xử lý khi thấy một con<br />
chó chạy ngoài đường có biểu hiện<br />
giống như chó dại. Sự khác biệt<br />
không có ý nghĩa thống kê (p> 0,05)<br />
đối với kiến thức về chữa bệnh dại,<br />
kiến thức về biểu hiện của bệnh dại<br />
trên súc vật, thực hành về xử lý đầu<br />
tiên khi bị súc vật cắn và thực hành<br />
về cách phòng chống bệnh dại.<br />
Tuy nhiên kết quả cho thấy hiệu<br />
quả truyền thông trực tiếp có cao<br />
hơn so với truyền thông bằng tờ<br />
rơi nhưng mức độ cao không nhiều<br />
(p>0,05), do đó hiệu quả gần như<br />
tương đương.<br />
<br />
Bảng 3. Kiến thức, thực hành phòng chống bệnh dại trước và sau khi<br />
truyền thông tại trường THCS Bàu Lâm và Tân Lâm<br />
Kiến thức, thực<br />
hành về phòng<br />
chống bệnh dại<br />
<br />
Bàu lâm<br />
(Tờ rơi dưới dạng quyển tập)<br />
Trước<br />
<br />
Sau<br />
<br />
n (%)<br />
<br />
n (%)<br />
<br />
p<br />
<br />
Tân Lâm<br />
(Trực tiếp)<br />
Trước<br />
<br />
Sau<br />
<br />
n (%)<br />
<br />
n (%)<br />
<br />
p<br />
<br />
Kiến thức về súc<br />
vật truyền bệnh<br />
dại<br />
Đúng<br />
<br />
442 (57,9) 659 (86,4)<br />
<br />
Không đúng<br />
<br />
321 (42,1) 104 (13,6)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
322 (67,5) 455 (95,4)<br />
155 (32,5) 22 (4,6)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
Kiến thức về chữa<br />
bệnh dại<br />
Đúng<br />
<br />
130 (17,0) 269 (35,3)<br />
<br />
Không đúng<br />
<br />
633 (83,0) 494 (64,7)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
65 (13,6) 189 (39,6)<br />
412 (86,4) 288 (60,4)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
Kiến thức về biểu<br />
hiện của bệnh dại<br />
trên súc vật<br />
Đúng<br />
<br />
578 (75,8) 712 (93,3)<br />
<br />
Không đúng<br />
Kiến thức về<br />
đường lây nhiễm<br />
bệnh dại từ súc<br />
vật<br />
Đúng<br />
<br />
185 (24,2) 51 (6,7)<br />
<br />
409 (53,6) 649 (85,1)<br />
<br />
Không đúng<br />
354 (46,4) 114 (14,9)<br />
Thực hành về cách<br />
xử lý khi thấy<br />
một con chó chạy<br />
ngoài đường có<br />
biểu hiện giống<br />
như chó dại<br />
Đúng<br />
559 (73,3) 646 (84,7)<br />
Không đúng<br />
<br />
204 (26,7) 117 (15,3)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
340 (71,3) 434 (91,0)<br />
137 (28,7) 43 (9,0)<br />
<br />
223 (46,8) 437 (91,6)<br />
254 (53,2) 40 (8,4)<br />
<br />
360 (75,5) 428 (89,7)<br />
117 (24,5) 49 (10,3)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
Thực hành về xử lý<br />
đầu tiên khi bị súc<br />
vật cắn<br />
Đúng<br />
<br />
632 (82,8) 701 (91,9)<br />
<br />
Không đúng<br />
<br />
131 (17,2) 62 (8,1)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
391 (82,0) 436 (91,4)<br />
86 (18,0)<br />
<br />
41 (8,6)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
Thực hành về cách<br />
phòng chống<br />
bệnh dại<br />
Đúng<br />
<br />
497 (65,1) 657 (86,1)<br />
<br />
Không đúng<br />
<br />
266 (34,9) 106 (13,9)<br />
<br />
16 > ĐẶC SAN THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
244 (51,2) 425 (89,1)<br />
233 (48,8) 52 (10,9)<br />
<br />
0,0001<br />
<br />
HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỊA PHƯƠNG
