Biến đổi khí hậu và những thảm họa liên quan tại Việt Nam
Thời tiết – điều kiện hay trạng thái của không khí tại địa điểm và thời gian nhất định được tính bởi các yếu tố nhiệt độ, độ Nm, áp suất không khí, lượng gió, mây, độ ngưng tụ (lượng mưa và tuyết) và ánh nắng mặt trời (những thay đổi tuyết) và ánh nắng mặt trời (những thay đổi trong khí quyển)... » Xem thêm
Tóm tắt nội dung tài liệu
- Biến đổi khí hậu và những thảm
họa liên quan tại Việt Nam
Pak Sum Low (NDMP/UNDP)
paksumlow@gmail.com
Bài thuy t trình t i bu i h i th o:
Thích ng v i bi n đ i khí h u, Gi m nh nguy cơ thiên
tai và Phát tri n b n v ng
Khách s n La Thành, Hà N i
19/1/ 2009
- Thời tiết và khí hậu
• Th i ti t hôm nay n ng
• Khí h u hôm nay n ng X
• Vi t Nam là nư c có khí h u nhi t đ i
• Vi t Nam là nư c có th i ti t nhi t đ i X
- Thời tiết là gì?
• Thời tiết – điều kiện hay trạng thái của không
khí tại địa điểm và thời gian nhất định được tính
bởi các yếu tố nhiệt độ, độ Nm, áp suất không
khí, lượng gió, mây, độ ngưng tụ (lượng mưa và
tuyết) và ánh nắng mặt trời (những thay đổi
trong khí quyển).
• Thời tiết: những thay đổi hàng giờ, hàng ngày,
giữa các mùa, gây ra do sự di chuyển khối
không khí trên bề mặt trái đất và sự tái phân bổ
lượng nhiệt và độ Nm của sự di chuyển này.
- Tuần hoàn tự nhiên
• Ngày: Ngày và đêm
• Mùa:
– Xuân, hạ, thu, đông
– Gió mùa và không gió mùa
– Khô và Nm
• Những tuần hoàn tự nhiên này cho thấy
những biến đổi tự nhiên ("noise").
- Khí hậu là gì?
• Khí hậu – tính trung bình của thời tiết theo
thời gian (theo WMO từ nhiều tháng cho
đến hàng nghìn hàng triệu năm. Thời gian
trước đây dùng để đánh giá là 30 năm) và
không gian của một khu vực nhất định.
• Khí hậu là cái sẵn có còn thời tiết là những
gì bạn cảm nhận.
• Dữ liệu trước đây về khí hậu có thể được sử
dụng để dự đoán khí hậu tại một địa điểm cụ
thể.
- Bi n đ i khí h u là gì?
• “biến đổi khí hậu”: “bất cứ thay đổi nào của khí
hậu theo thời gian, do đa dạng tự nhiên hay có
nguyên nhân từ con người” (IPCC)
• “Biến đổi khí hậu“: “sự thay đổi về khí hậu gây
ra trực tiếp hay gián tiếp từ hoạt động của con
người làm thay đổi cấu thành của khí quyển
trái đất mà, cùng với biến đổi khí hậu tự nhiên,
đã được quan sát trong một thời kì nhất định”
(UNFCCC, Chương 1).
- Khí hậu trái đất đã thay đổi theo thời
gian
• Do nội lực của khí hậu (ví dụ:
ENSO);
• Do tác động tự nhiên
(e.g., núi lửa, bức xạ mặt trời; Quỹ đạo trái đất)
• Do tác động của con người (vd: thay đổi sự cấu thành
khí quyển và việc sự dụng đất)
• Yếu tố bên ngoài thay đổi khí hậu còn được gọi là lực
khí hậu
- Phun trào núi lửa: Bằng
chứng về phản ứng tức thì
của thay đổi khí hậu đối với
lực tác động
Changing forcing
changes the
temperature (and
water vapor, etc.).
If volcanoes can cool,
then GHG must
warm….
- Khí thải nhà kính
• Carbon dioxide (CO2)
• Methane (CH4)
• Nitrous oxides (N2O)
• CFCs, HCFCs, PFCs,
• SF6
- Dữ liệu ghi lại tại Mauna Loa, Hawaii,
nồng độ CO2 trung bình hàng năm
tăng 18.8% từ 315.98± 0.12 ppm vào
thời điểm không khí khô vào 1959 lên
đến 383.71 ± 0.12 ppm vào 2007.
Lượng gia tăng Co2 vào năm 1998
trong tỷ lệ tăng trung bình hàng năm
là 3.00 ppm cho thấy mực gia tăng lớn
nhất trong một năm kể từ thống kê
đầu tiên tại Mauna Loa năm 1958
http://www.esrl.noaa.gov/gmd/ccgg/trends/co2_data_mlo.html
- Ảnh hưởng của con người
và tự nhiên đối với biến đổi
khí hậu
Nồng độ CO2, CH4 và N2O
-Vượt xa nồng độ trước thời đại tiền
công nghiêp hóa
- Tăng nhanh từ năm 1750
do hoạt động của con người
Biến đổi khá ít trước kỉ nguyên công
nghiệp hóa.
- Hiên tượng nóng lên toàn cầu đang lan rộng
Annual Trend 1979 to 2005
Bề mặt Tầng đối lưu
• Nhiệt độ không khí trung bình trên trái đất đã ấm lên 0.74 [0.56 - 0.92]oC từ
1906-2005
• Tổng lương nhiệt gia tăng từ năm 1850-1899 đến 2001-2005 là 0.76 [0.57 đến
0.95]oC (dựa trên rất nhiều các dữ liệu đáng tin cậy tiến hành trong thời gian dài và
trên khắp thế giới bao gồm cả đất liền và đại dương)
• Hai thập kỉ cuối cùng nóng nhất trong thể kỉ 20
• Ở bán cầu Bắc, thế kỉ 20 là thế kỉ nóng nhất trong vòng 1000 năm trở lại đây.
• Chắc chắn rằng không phải không chịu tác động của lực tự nhiên
• Càng chắc chắn hơn khi không phải chỉ riêng tác động tự nhiên gây nên
- Nhi t đ b m t đ t li n đang tăng nhanh hơn SSTs
(IPCC, 2007)
SST
Land
- Hiểu biết về nguyên nhân của biến đổi khí hậu
S m lên toàn
c u gây ra b i
con ngư i có th
đư c nhân th y
t t c các vùng
đ t có dân cư
sinh s ng
Quan sát
Chịu tác động
của các tất cả
các lực
Chỉ chịu tác động
của lực tự nhiên
- • Biến đổi khí hậu gây ra
bởi hiện tượng ấm lên
toàn cầu(“ dấu hiệu”) gây
ảnh hưởng nghiêm trọng
đến thiên tai như thế nào?
- Sự thay đổi tuần hoàn khí hậu
• Tác động của cong
người có khẳ năng
gây ra những thay
đổi trong tuần hoàn
khí hậu (dấu hiệu
của bão, gió, nhiệt
độ)
• Mùa đông ấm và
Nm hơn ở Na Uy;
Khô hơn ở Tây Ban
Nha (và Bắc Mỹ)
(Nguồn: IPCC, 2007)
- Các hiên tượng tự nhiên khắc nghiệt
• Hiện tượng tự nhiên khắc nghiệt gây ra bởi
biến đổi tự nhiên
– Bão nhiệt đới
– Lụt lội (do mưa lớn theo mùa)
– Hạn hán (do hạn hán định kì theo mùa)
• Các hiên tượng tự nhiên khắc nghiệt xảy ra
hàng năm đã có từ trước khi con người xuất
hiện
• Hiện nay biến đổi khí hậu có thêm một
nhân tố mới!
- Biến đổi khí hậu có thể làm trầm trọng thiên
tai tại Việt Nam như thế nào?
• Tăng nhiệt độ không khí (trong thời gian dài)
• Mực nước biển tăng (Trong thời gian dài hơn)
• Tăng cường độ các hiên tượng thời tiết khắc
nghiệt (e.g., lốc xoáy, bão tố)? (tức thì đến dài
hạn)
• Sự thay đổi về không gian hay thời gian đối với
lượng mưa (tức thì đến dài hạn)
• Thay đổi đối với nguồn nước là kết quả của các
dòng sông băng tan chảy ở Cao nguyên tây tạng (
nơi sông Mekong bắt nguồn) và cao nguyên Yunnan
(nơi sông Hồng bắt nguồn ) ở trung Quốc? (Trong
thời gian dài)
• Hệ đông thực vật trên cạn và dưới nước và đa
dạng sinh học (tức thì đến dài hạn)
• A xít hóa đại dương;
• Sức khỏe cộng đồng
- Xu hướng nhiệt độ gần đây và dự báo
• Quan sát: nhi t đ trung bình h ng năm tăng lên 0.4°C k t 1960,
v i t c đ kho ng 0.09°C / th k .
• Mùa khô (NDJ và FMA): 0.14‐0.15°C / th k
• Mùa mưa (MJJ và ASO): 0.08‐0.11°C / th k .
• S m lên này tăng nhanh mi n nam Vi t Nam hơn là mi n b c
và mi n trung.
• D báo c a GCM: tăng t 0.8-2.7°C cho đ n nh ng năm 2060, và
1.4-4.2°C cho đ n nh ng năm 2090.
• T c đ m lên đư c d báo s như nhau t t c các mùa và các
khu v c t i Vi t Nam
(Ngu n: Thông tin v bi n đ i khí h u qu c gia thu c đ i hoc Oxford UNDP, 2008)
• IPCC (2007) d báo m c tăng nhi t đ trái đ t s t 1.1 và 6.4°C
cho đ n 2100
