Giáo trình Thực hành cung cấp điện
Giáo trình Thực hành cung cấp điện sẽ trang bị cho sinh viên những kiến thức căn bản, trang bị và trau dồi những kỹ năng cần thiết về lắp đặt điện dân dụng và công nghiệp. Cùng tham khảo nhé.
Tóm tắt nội dung tài liệu
- Giáo trình
THỰC HÀNH
CUNG CẤP ĐIỆN
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
L i gi i thi u
Giáo trình th c hành cung c p i n là tài li u chính c a môn h c “
Th c hành cung c p i n”.
Môn h c th c hành cung c p i n s trang b cho sinh viên nh ng
ki n th c căn b n, trang b và trau d i nh ng k năng c n thi t v l p t
i n dân d ng và công nghi p. H c t t môn h c, sinh viên có th t mình
gi i quy t các v n th c ti n luôn g n v i m t công nhân ho c cán b k
thu t ngành i n, ó là s a ch a, l p t i n nhà, l p t m ch bơm nư c
t ng, và nâng cao hơn, sinh viên có th v n hành, i u khi n các t phân
ph i hi n i, các t bù h th t ng. Sinh viên s hoàn toàn t tin khi ti p
c n v i th c ti n.
V i m c tiêu là cung c p m t cách y nh t các ki n th c c n thi t
cho các sinh viên khi th c hành,giáo trình ư c trình bày m t cách cô ng,
d hi u, c g ng ch t l c các ki n th c c n thi t. Sinh viên mu n tìm hi u có
th tìm c trong các tài li u liên quan.
V i mong mu n là các sinh viên ph i c g ng, nghiêm túc trong khi
th c hành, các bài th c hành có nh ng yêu c u r t cao. th c hi n hoàn
thành t t trong th i gian gi i h n, ngoài nh ng n l c cá nhân, các sinh
viên ph i có tinh th n làm vi c t p th , phân công công vi c t ng cá nhân
trong nhóm h p lý. ó chính là tác phong công nghi p c a nh ng sinh viên
ngành i n.
Cu n sách ư c hoàn thành trong th i gian ng n, vì v y không th
tránh ư c nh ng thi u sót. M i góp ý, xin vui lòng g i v Khoa Công Ngh
i n - B môn Cung C p i n. Ho c có thê liên h tr c ti p cho các tác gi .
S ph n h i c a qúy v là s khích l l n cho chúng tôi .
Tp.HCM, tháng 01 năm 2007
Các tác gi .
Tr n Thanh Ng c
Võ T n L c
Nguy n Minh Tâm
Dương Thanh Long
B môn cung c p i n 1
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
M CL C
Stt H ng m c Trang
I PH N 1 - LÝ THUY T
1 ξ1 Kí hi u i n và b n v cung c p i n 4
2 ξ2 Các m ch èn cơ b n 10
3 ξ3 M ch qu t tr n và chuông i n 15
4 ξ4 L p t m ch i n 18
5 ξ5 M ch bơm nư c dùng phao nh a 23
6 ξ6 M ch bơm nư c dùng rơle 26
7 ξ7 T phân ph i và h th ng máng cable 29
8 ξ8 Bù công su t ph n kháng 37
II PH N 2 - TH C HÀNH
1 Bài 1 : l p t m ch i n âm tư ng v i m ch èn th p 41
sáng theo th t
2 Bài 2 : l p t m ch i n âm tư ng v i m ch èn phòng 42
ng
3 Bài 3 : l p t m ch i n âm tư ng v i m ch èn c u 43
thang
4 Bài 4 : l p t dây trong ng tròn c ng 44
5 Bài 5 : l p t dây trong ng n p vuông 45
6 Bài 6 : m ch bơm nư c s d ng rơle 46
7 Bài 7 : m ch bơm nư c s d ng phao nh a 47
8 Bài 8 : t phân ph i và h th ng máng cable. 48
9 Bài 9 : l p t h th ng máng cable. 50
10 Bài10 : t bù h th 53
B môn cung c p i n 2
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
PH N 1
LÝ THUY T
G m các bài sau :
ξ1 Kí hi u i n và b n v cung c p i n
ξ2 Các m ch èn cơ b n
ξ3 M ch qu t tr n và chuông i n
ξ4 L p t m ch i n
ξ5 M ch bơm nư c dùng phao nh a
ξ6 M ch bơm nư c dùng rơle
ξ7 Bù công su t ph n kháng
B môn cung c p i n 3
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
ξ1 KÍ HI U I N VÀ B N V CUNG C P I N
1. Các kí hi u trên b n v i n.
Khi v sơ i n, chúng ta ph i s d ng các kí hi u quy ư c là nh ng hình
v ư c tiêu chu n hoá bi u di n dây d n, thi t b i n, dùng i n,
cách i dây.
Trong i n dân d ng và công nghi p, ngư i ta hay s d ng các kí hi u
i n như sau :
Stt Kí hi u Ý nghĩa
1. Dây d n i n.
ư ng dây ngu n 3p, : 3dây pha và
2.
1dây trung tính
ư ng dây ngu n 3p, có 5dây. 3dây
3.
pha, 1dây trung tính và 1dây n i d t
ư ng dây i n g m có 2dây 30/10,
4. 3dây 12/10 và lu ng trong ng i n
2(30/10)3(12/10)φ25
φ25.
Hai dây b chéo nhau
5.
Hai dây n i nhau
6.
M i n i r nhánh
7.
C u chì
8. S
C u dao 1 pha: 2P-20A
9.
C u dao 3 pha: 3P-50A
CB 1 pha 20A: 1P-20A
10.
CB 2 pha 30A: 2P-30A
CB 3 pha 50A: 3P-50A
B môn cung c p i n 4
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
Công t c ơn
11.
Công t c ôi
12.
Công t c ba
13.
Công t c 3 ch u
14.
Công t c i u ch nh sáng c a èn
nung sáng và i u ch nh t c qu t
15.
tr n.
c m hai c c
16.
c m ba c c
17.
18. c m i n tho i
19. c m Angten
20. èn tròn, èn s i t
èn huỳnh quang, èn tuyp
21.
B môn cung c p i n 5
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
Chuông i n
22.
Qu t tr n
23.
24. A Ampe k
V
25. Volt k
26. Hz T ns k
cosφ
27. h s công su t k .
28. kwh i n năng k
2. Các lo i sơ i n:
Trong cung c p i n, có 3 lo i sơ thông d ng :
a. Sơ nguyên lý :
+ Là sơ th hi n m i quan h v i n. Không th hi n cách s p x p,
cách l p ráp c a các ph n t trong sơ .
+ Sơ nguyên lý ư c dùng nghiên c u nguyên lý ho t ng c a
m ch i n và các thi t b i n.
Ví d : Sơ nguyên lý c a 1 taplo i n ơn gi n g m 1 c u chì, 1 công t c
i u khi n 1 bóng èn và 1 c m như sau:
B môn cung c p i n 6
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
b. Sơ m t b ng, sơ l p t:
+ Là sơ bi u th v trí l p t, cách l p ráp gi a các ph n t c a m ch
i n.
+ Sơ l p t ư c s d ng khi d trù v t li u, l p t, s a ch a m ch
i n và các thi t b i n.
+ T m t sơ nguyên lý, ta có th xây d ng ư c nhi u sơ l p t.
Ví d : T sơ nguyên lý c a Taplo trên, ta có sơ m t b ng i dây taplo
như sau :
B ng i n
N L
c. Sơ ơn tuy n :
Là 1 d ng c a sơ l p t, tuy nhiên trong sơ thì ư ng dây ch
v có m t nét và ánh s lư ng trong ư ng dây.
2(12/10)φ16
2
1 2
1
CB
2(16/10)1(12/10)φ16
Sơ ơn tuy n
B môn cung c p i n 7
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
B môn cung c p i n 8
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
B môn cung c p i n 9
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
ξ2 CÁC M CH ÈN CƠ B N
1. M ch èn ơn 1 công t c i u khi n 1 bóng èn.
i u khi n bóng èn, ta m c n i ti p bóng èn v i 1 công t c.
L N
cc ct
B ng i n
c m
SƠ NGUYÊN LÝ
NL
SƠ I DÂY
i u ki n: i n áp nh m c bóng èn ph i l n hơn ho c b ng i n áp
cu ngu n i n.
U = UNgu n
2. M ch èn m c n i ti p.
G m có ngu n i n, công t c, c m và nhi u bóng èn m c n i ti p
nhau.
1 2 i n
L N
cc ct
1 2 i n
B ng i n
c m
SƠ NGUYÊN LÝ
NL
SƠ I DÂY
B môn cung c p i n 10
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
i u ki n :
+ Các bóng èn ph i là èn nung sáng.
+ U 1 + U 2 + U i + …. + U n = Ungu n
+ U 1= U 2 = U i = …. = U n
+ P 1= P 2 = P i = …. = P n
2. M ch èn m c song song.
G m có ngu n i n, công t c, c m và nhi u bóng èn m c song
song nhau.
L N
1
1 2 i n
cc ct
2
i B ng i n
n
c m
SƠ NGUYÊN LÝ
NL
SƠ I DÂY
i u ki n :
+ U 1= U 2 = U i =…. = U n
3. M ch èn c u thang, 2 công t c i u khi n 1 bóng èn
M ch èn c u thang dùng i u khi n t t, m 1 bóng èn 2 v trí
khác nhau. Có 2 sơ thư ng dùng như sau:
Nguyên lý ho t ng sơ (1) :
B môn cung c p i n 11
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
+ Khi 2 u c a bóng èn ư c n i ng th i v i 2 dây nóng (hay hai
dây ngu i) thì hi u i n th gi a 2 u bóng èn b ng không => bóng
èn t t.
+ Còn khi m t u bóng èn ư c n i v i dây nóng, u còn l i n i v i
dây ngu i thì hi u i n th gi a 2 u bóng èn b ng 220V=> bóng
èn sáng.
+ Sơ 1 c n ph i s d ng 2 c u chì b o v cho bóng èn. Sơ này
thư ng áp d ng khi kho ng cách gi a 2 công t c l n.
Sơ (2) :
+ Ch c n s d ng 1 c u chì b o v cho bóng èn. Sơ (2) ư c s
d ng khá ph bi n.
4. M ch èn i u khi n 2 tr ng thái :
a. M ch èn sáng t , sáng m :
Sơ m ch như hình dư i :
Nguyên lý ho t ng :
+ Tr ng thái 1: èn 1 và èn 2 m c n i ti p, khi ó 2 èn s sáng m .
+ Tr ng thái 2: èn 1 b n i t t, ch có èn 2 sáng t .
+ Công t c S1 dùng t t m ch.
b. M ch èn sáng luân phiên :
Sơ m ch
B môn cung c p i n 12
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
Nguyên lý ho t ng :
+ Tr ng thái 1: èn 1 sáng và èn 2 t t.
+ Tr ng thái 2: èn 1 t t và èn 2 sáng.
Công t c S1 dùng t t toàn b m ch.
Hai èn 1 và 2 là hai èn khác lo i, ho c có công su t khác nhau.
5. M ch èn i u khi n 4 tr ng thái.
M ch èn g m có 2 công t c 3 ch u và 2 bóng èn nung sáng.
L
N
1 2
cc
1
2
ct2
ct1
1 2
Các tr ng thái ho t ng m ch èn.
+ Tr ng thái 1: 1 sáng t , 2 t t (ct1 – 1, ct2 – 2 ).
+ Tr ng thái 2: 1 t t, 2 sáng t (ct1 – 2, ct2 – 1 ).
+ Tr ng thái 3: 1 và 2 sáng m (ct1 – 1, ct2 – 1 ).
+ Tr ng thái 4: 1 và 2 t t (ct1 – 2, ct2 – 2 ).
6.M ch èn th p sáng theo th t :
Các èn ư c óng và t t theo 1 trình t nh t nh, t i m i th i i m
ch có 1 bóng èn sáng.
Sơ m ch èn :
L
N
cc
1 2 i n
Sn
Si
S2
S1
B môn cung c p i n 13
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
Nguyên lý ho t ng :
+ B t công t c S1, èn 1 sáng.
+ B t công t c S2, èn 1 t t, èn 2 sáng.
+ B t công t c Si, èn 2 t t, èn i sáng.
+ B t công t c Sn, èn i t t, èn n sáng.
Khi t t, trình t s ngư c l i.
Áp d ng : Áp d ng khi c n ti t ki m, tránh quên t t èn.
7. M ch èn huỳnh quang
èn hỳnh quang s d ng ngu n i n 220V AC, v i ch n lưu, t , bóng
èn ư c n i theo sơ trên.
starter
Các d ng hư h ng èn thư ng g p.
+ èn không sáng.
Nguyên nhân: Ngu n i n chưa n
Dây tóc èn b t.
Starte b h ng.
Transfor b h ng.
M ch i n b t.
+ èn không kh i ng ư c.
Nguyên nhân: i n áp ngu n nh hơn i n áp èn cho phép.
Bóng èn h t tu i th .
Starte b h ng.
Sơ u dây sai.
+ Khi t t èn còn sáng m .
Nguyên nhân: Sơ u dây sai gi a dây pha và dây trung tính
B môn cung c p i n 14
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
ξ3 M CH QU T TR N VÀ CHUÔNG I N
1. M ch qu t tr n
a. Cách xác nh u dây và cách u u dây qu t tr n :
Qu t tr n g m có cu n dây ch y, cu n dây và t i n. v n hành
ư c qu t tr n, ta ph i u dây qu t tr n theo sơ sau :
Trong ó: R
R: u dây ch y C (2MF-400V) C
S: u dây .
C: u dây chung.
S
H ps
UNgu n
Trong khi ó, nhà s n xu t l i ra dây qu t tr n v i 3 u dây (không
ánh d u) :
Vì v y, v n t ra cho chúng ta là ph i xác nh ư c u dây c a
cu n , cu n ch y u úng theo sơ v n hành.
b. Cách s d ng VOM xác nh các u dây ra :
Ta có, i n tr cu n l n hơn so v i cu n ch y. Do ó có th s
d ng VOM xác nh u dây ra theo các bư c :
1. o i n tr gi a các u dây ra, ta có 3 giá tr :
2. Ra = R23 > Rb = R13 > Rc = R12 .
B môn cung c p i n 15
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
3. Xác nh 2 u có i n tr l n nh t ( u 2 và 3), khi ó u còn
l i là u chung 1.
4. o i n tr gi a u chung và 2 u dây còn l i ( ã o t bư c
1), u nào có giá tr i n tr nh là u dây ch y, u có giá tr
i n tr l n là u dây .
c. B i u khi n qu t tr n :
B i u khi n qu t tr n dùng thay it c c a qu t d a vào các
v trí c a b i u khi n.
5
i n tr gi a 2 u AB s gi m d n khi chúng ta tăng d n s th t t
0 -> 5 c a b i u khi n qu t. Tương ng, t c c a qu t s tăng d n.
ng v i v trí s 0, gi a 2 u AB s h m ch, tương ng v i khi
chúng ta t t qu t.
d. M ch u qu t tr n s d ng b i u khi n.
Căn c vào nguyên lý c a b i u khi n qu t tr n, ta m c b i u
khi n n i ti p v i qu t tr n thay i t c c a qu t..
B môn cung c p i n 16
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
2. M ch chuông i n
Chuông i n AC s d ng ngu n i n AC 220V, v i 2 u dây ra. Vì
v y, chuông i n ư c m c tương t như bóng èn.
Lưu ý trong m ch chuông i n, ta thư ng s d ng nút nh n i u
khi n chuông i n. Tránh tình tr ng s d ng công t c i u khi n chuông
i n s làm cho chuông i n ho t ng liên t c khi quên t t công t c, gây hư
chuông i n.
3. Sơ u dây ng h o i n năng 1pha.
ng h o i n
năng 1pha
1 2 3 4
Ngu n n
L
N
L N
T i
B môn cung c p i n 17
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
ξ4 L P T M CH I N
1. L p t m ch i n v i ng n p vuông
L p t m ch i n v i ng n p vuông g m có các bư c như sau :
Bư c Hư ng d n th c hi n
Bư c 1: Xác nh v trí tn p
- Xác nh chính xác v trí các thi t b :
công t c c m, èn
- Xác nh ư ng i c a dây d n
- Ch n kích thư c n p c n i
- Tháo n p n p và t thân n p vào v trí
ánh d u
- Dùng inh thép giư c nh n p trên
tư ng
- Khi r nhánh T c n dùng dao c t m t
bên c nh c a thân n p
- Khi r nhánh L c n dùng dao c t 2 u
n p th ng ng và n m ngang
B môn cung c p i n 18
- Giáo trình th c hành Cung C p i n Khoa i n
- Khi i n p hai m t ph ng khác nhau
c n dùng dao c t 2 u n p m t ph ng
th nh t và th hai
Bư c 2: t dây d n vào n p - Xác nh chính xác s lư ng dây d n
c n dùng trong n p
- t t t c s lư ng dây d n ó vào n p
cùng 1 lúc
Böôùc 3: Keát thuùc - Ki m tra l i m ch i n có ng n m ch
hay không
B môn cung c p i n 19