Bài giảng Phương pháp thuyết minh - Ngữ văn 8
BÀI 12 – TIẾT 47..PHƯƠNG PHÁP.THUYẾT MINH..Kiểm tra bài cũ:. Đoạn trích dưới đây là văn bản thuyết.minh. Đúng hay Sai ? Tại sao ?. Trường THCS Tây Sơn nằm trên phố Trần Nhân. Tông, cạnh hồ Thiền Quang và công viên Thống Nhất.. Ban đầu trường Tây Sơn là trường tư thục nữ. Sau ngày. » Xem thêm
giải phóng Thủ đô, tháng 11/1954 trường tái giảng trở lại. và coi đây là ngày thành lập trường. Trải qua hơn 50 năm. xây dựng và trưởng thành, trường THCS Tây Sơn đã đạt. được những thành tích đáng tự hào; hai mươi ba năm liền. trường được công nhận là trường tiên tiến xuất sắc cấp. thành phố. Từ mái trường Tây Sơn, biết bao thế hệ học. trò được đào tạo đã góp phần xây dựng thủ đô, xây. dựng đất nước...Đáp án:. Đoạn văn trên là đoạn văn thuyết.minh.. Vì:. - Cung cấp cho ta sự hiểu biết về. trường THCS Tây Sơn.. - Dùng phương thức trình bày, giới. thiệu, giải thích.. - Tri thức khách quan, xác thực...I. TÌM HIỂU BÀI..Câu hỏi thảo luận nhóm:. a: Ba VB ở tiết 44 (Tại sao lá cây có màu. diệp lục, Cây dừa Bình Định, Huế) sử. dụng các loại tri thức gì ? Các tri thức ấy. có tiêu biểu cho đối tượng cần thuyết. minh không ? Tại sao ?. b: Làm sao để có các tri thức ấy? Vai trò. của quan sát, học tập, tích luỹ ở đây như. thế nào?. c: Bằng suy luận có thể có tri thức để làm. bài văn thuyết minh không? Tại sao?..1. Quan sát, học tập tích luỹ tri thức.để làm bài văn thuyết minh... Câu hỏi a: Ba văn bản ở tiết 44 (Tại sao lá. cây có màu diệp lục, Cây dừa Bình Định, Huế). sử dụng các loại tri thức gì? Các tri thức ấy. có tiêu biểu cho đối tượng thuyết minh. không? Tại sao? n cung cấp tri thức. Văn bả. về sự vật: khoa học, văn hoá,. lịch sử…. → Tri thức tiêu biểu nổi bật…..Câu hỏi b: Làm sao để có các tri thức ấy?.Vai trò của quan sát, học tập, tích luỹ ở đây.như thế nào?.. Có tri thức: phải quan. sát, học tập, tích luỹ kiến. thức. → Vai trò quan trọng...Câu hỏi c: Bằng suy luận có thể có tri.thức để làm bài văn thuyết minh không?....Tưởng tượng suy luận.không có tri thức thuyết.minh vì không thuyết.phục...II. NỘI DUNG BÀI. HỌC.. Để làm bài văn thuyết minh, cần phải có. ? tri thức, muốn có tri thức tốt, người viết. phải làm gì?. Học tập.Ghi nhớ 1:. Cung cấp. tri thức. thuyết. minh.Quan sát Tích luỹ..Bài tập nhanh:(BT 1- phần Luyện.tập). Chỉ ra những kiến thức mà tác giả bài “Ôn. dịch thuốc lá” thể hiện trong bài viết..Trả lời:.+ Kiến thức khoa học: tác hại của khói.thuốc lá với sức khoẻ..+ Kiến thức xã hội: tâm lý lệch lạc của.một số người coi hút thuốc là lịch sự..-> Kiến thức: thuyết phục, tiêu biểu...2. Các phương pháp. thuyết minh.. Để nêu bật đặc điểm bản chất tiêu biểu.? của sự vật, hiện tượng cần thuyết minh,. người ta thường sử dụng các phương. pháp. thuyết minh nào?(trả lời theo SGK)..1. Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích..2. Phương pháp liệt kê..3. Phương pháp nêu ví dụ, dùng số liệu (con. số)..4. Phương pháp so sánh..5. Phương pháp phân loại, phân tích... Với từng phương pháp thuyết minh cụ thể,. chúng ta cùng tìm hiểu cách làm, tác dụng của. phương pháp ấy trong bài văn thuyết minh..(HS làm phiếu học tập theo nhóm, dựa vào các. câu hỏi và ví dụ trong SGK). PP thuyÕt C¸ch lµm T¸c dông.Phiế minh. 1.. u. 2..Học 3.. 4..Tập 5...1. Phương pháp nêu định. nghĩa,. giải thích..Ví dụ:. - Huế là một trong những trung tâm văn.hoá, nghệ thuật lớn của Việt Nam.. (Huế). - Nông Văn Vân là tù trưởng của dân tộc.Tày, giữ chức tri châu Bảo Lạc (Cao Bằng).. (Khởi nghĩa Nông Văn Vân).. 2. Phương pháp liệt kê..Ví dụ:.- Cây dừa cống hiến tất cả của cải của mình cho con người:.thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm vách, gốc.dừa gi
» Thu gọn
Chủ đề:
Tóm tắt nội dung tài liệu
- BÀI 12 – TIẾT 47
PHƯƠNG PHÁP
THUYẾT MINH
- Kiểm tra bài cũ:
Đoạn trích dưới đây là văn bản thuyết
minh. Đúng hay Sai ? Tại sao ?
Trường THCS Tây Sơn nằm trên phố Trần Nhân
Tông, cạnh hồ Thiền Quang và công viên Thống Nhất.
Ban đầu trường Tây Sơn là trường tư thục nữ. Sau ngày
giải phóng Thủ đô, tháng 11/1954 trường tái giảng trở lại
và coi đây là ngày thành lập trường. Trải qua hơn 50 năm
xây dựng và trưởng thành, trường THCS Tây Sơn đã đạt
được những thành tích đáng tự hào; hai mươi ba năm liền
trường được công nhận là trường tiên tiến xuất sắc cấp
thành phố. Từ mái trường Tây Sơn, biết bao thế hệ học
trò được đào tạo đã góp phần xây dựng thủ đô, xây
dựng đất nước.
- Đáp án:
Đoạn văn trên là đoạn văn thuyết
minh.
Vì:
- Cung cấp cho ta sự hiểu biết về
trường THCS Tây Sơn.
- Dùng phương thức trình bày, giới
thiệu, giải thích.
- Tri thức khách quan, xác thực.
- I. TÌM HIỂU BÀI
- Câu hỏi thảo luận nhóm:
a: Ba VB ở tiết 44 (Tại sao lá cây có màu
diệp lục, Cây dừa Bình Định, Huế) sử
dụng các loại tri thức gì ? Các tri thức ấy
có tiêu biểu cho đối tượng cần thuyết
minh không ? Tại sao ?
b: Làm sao để có các tri thức ấy? Vai trò
của quan sát, học tập, tích luỹ ở đây như
thế nào?
c: Bằng suy luận có thể có tri thức để làm
bài văn thuyết minh không? Tại sao?
- 1. Quan sát, học tập tích luỹ tri thức
để làm bài văn thuyết minh.
Câu hỏi a: Ba văn bản ở tiết 44 (Tại sao lá
cây có màu diệp lục, Cây dừa Bình Định, Huế)
sử dụng các loại tri thức gì? Các tri thức ấy
có tiêu biểu cho đối tượng thuyết minh
không? Tại sao? n cung cấp tri thức
Văn bả
về sự vật: khoa học, văn hoá,
lịch sử…
→ Tri thức tiêu biểu nổi bật…
- Câu hỏi b: Làm sao để có các tri thức ấy?
Vai trò của quan sát, học tập, tích luỹ ở đây
như thế nào?
Có tri thức: phải quan
sát, học tập, tích luỹ kiến
thức
→ Vai trò quan trọng.
- Câu hỏi c: Bằng suy luận có thể có tri
thức để làm bài văn thuyết minh không?
Tưởng tượng suy luận
không có tri thức thuyết
minh vì không thuyết
phục.
- II. NỘI DUNG BÀI
HỌC
- Để làm bài văn thuyết minh, cần phải có
? tri thức, muốn có tri thức tốt, người viết
phải làm gì?
Học tập
Ghi nhớ 1:
Cung cấp
tri thức
thuyết
minh
Quan sát Tích luỹ
- Bài tập nhanh:(BT 1- phần Luyện
tập)
Chỉ ra những kiến thức mà tác giả bài “Ôn
dịch thuốc lá” thể hiện trong bài viết.
Trả lời:
+ Kiến thức khoa học: tác hại của khói
thuốc lá với sức khoẻ.
+ Kiến thức xã hội: tâm lý lệch lạc của
một số người coi hút thuốc là lịch sự.
-> Kiến thức: thuyết phục, tiêu biểu.
- 2. Các phương pháp
thuyết minh
- Để nêu bật đặc điểm bản chất tiêu biểu
? của sự vật, hiện tượng cần thuyết minh,
người ta thường sử dụng các phương
pháp
thuyết minh nào?(trả lời theo SGK)
1. Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích.
2. Phương pháp liệt kê.
3. Phương pháp nêu ví dụ, dùng số liệu (con
số).
4. Phương pháp so sánh.
5. Phương pháp phân loại, phân tích.
- Với từng phương pháp thuyết minh cụ thể,
chúng ta cùng tìm hiểu cách làm, tác dụng của
phương pháp ấy trong bài văn thuyết minh.
(HS làm phiếu học tập theo nhóm, dựa vào các
câu hỏi và ví dụ trong SGK)
PP thuyÕt C¸ch lµm T¸c dông
Phiế minh
1.
u
2.
Học 3.
4.
Tập 5.
- 1. Phương pháp nêu định
nghĩa,
giải thích.
Ví dụ:
- Huế là một trong những trung tâm văn
hoá, nghệ thuật lớn của Việt Nam.
(Huế)
- Nông Văn Vân là tù trưởng của dân tộc
Tày, giữ chức tri châu Bảo Lạc (Cao Bằng).
(Khởi nghĩa Nông Văn Vân)
- 2. Phương pháp liệt kê.
Ví dụ:
- Cây dừa cống hiến tất cả của cải của mình cho con người:
thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm vách, gốc
dừa già làm chõ đồ xôi, nước dừa để uống, để kho cá, kho
thịt,nấu canh, làm nước mắm.
(Cây dừa Bình Định)
- Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở
quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản
trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở các
vùng đồi núi. Bao ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường
dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về
mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát
sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao ni lông trôi ra biển làm chết các
sinh vật khi chúng nuốt phải.
(Thông tin về Ngày trái đất năm 2000)
- 3. Phương pháp nêu ví dụ
Ví dụ:
Ngày nay, đi các nước phát triển. đâu đâu cũng
nổi lên chiến dịch chống thuốc lá. Người ta cấm
hút thuốc ở tất cả những nơi công cộng, phạt
nặng, những người vi phạm (ở Bỉ, từ năm 1987,
vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đôla, tái phạm phạt
500 đôla)
(Ôn dịch thuốc lá)
- 4. Phương pháp dùng số liệu (con
số)
Ví dụ:
Các nhà khoa học cho biết trong không khí, dưỡng khí
chỉ chiếm 20% thể tích, thán khí chiếm 3%. Nếu không
có bổ sung thì trong vòng 500 năm con người và động
vật sẽ dùng hết số dưỡng khí ấy, đồng thời số thán khí
không ngừng gia tăng.Vậy vì sao đến nay dưỡng khí
vẫn còn? Đó là nhờ thực vật. Thực vật khi quang hợp
hút thán khí và nhả ra dưỡng khí. Một héc-ta cỏ mỗi
ngày có khả năng hấp thụ 900 kg thán khí và nhả ra
600 kg dưỡng khí. Vì thế trồng cây xanh và thảm cỏ
trong thành phố có ý nghĩa cực kì to lớn.
( Nói về
cỏ)
- 5. Phương pháp so sánh
Ví dụ:
Biển Thái Bình Dương chiếm một
diện tích lớn gần bằng 3 đại
dương khác cộng lại và lớn gấp
14 lần diện tích biển Bắc Băng
Dương là đại dương bé nhất.
- 6. Phương pháp phân loại, phân
tích.
Hãy cho biết bài “Huế ” đã
trình bày các đặc điểm của
thành phố Huế theo những
mặt nào?