Báo cáo biến đổi khí hậu: Tác động và các giải pháp thích ứng
KNK là những chất khí có khả năng hấp thụ năng lượng nhiệt từ mặt đất phát ra, thụ năng lượng nhiệt từ mặt đất phát ra, tựa như một nhà kính giữ nhiệt, làm cho trái đất ấm lên. » Xem thêm
Tóm tắt nội dung tài liệu
- Biến đổi khí hậu: Tác động và các giải
pháp thích ứng
- 2/17/2008
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU:
TÁC ĐỘNG VÀ CÁC GiẢI PHÁP THÍCH ỨNG
Trần Thục, Viện Khoa học Khí tượng Thủy vản và Môi trường
Con người và các nguồn lực của biến đổi khí hậu
BĐKH tiêu biểu là sự
nóng lên toàn cầu do nồng
độ các KNK trong khí
quyển tăng lên đáng kể.
Hiệu ứng nhà kính
KNK là những chất khí có khả năng hấp
thụ năng lượng nhiệt từ mặt đất phát ra,
tựa như một nhà kính giữ nhiệt, làm cho
trái đất ấm lên. Các chất KNK tự nhiên
giữ cho trái đất có nhiệt độ trung bình là
15oC, nếu không có chúng thì trái đất sẽ
rất lạnh ở vào khoảng -18oC (chênh lệch
33oC).
1
- 2/17/2008
Giới thiệu
LHQ (Báo cáo triển vọng MT toàn cầu 2007): BĐKH đang gây ra tình
2007)
trạng suy thoái môi trường trên phạm vi toàn cầu, đòi hỏi thế giới phải
hành động nhanh chóng hơn bao giờ hết.
hết.
LHQ: vấn đề quan trọng nhất hiện nay là
LHQ:Q q ọ g ệ y
thế giới cần phải hành động ngay chứ
không thể chần chừ thêm nữa.
nữa.
Achim Steiner – GĐ UNEP):
UNEP):
“Chúng ta đã mất 30 năm để tranh cãi xem
có đúng là trái đất đang ấm lên không. Giá
không.
như khi ấy chúng ta hành động ngay thì cái
y g g g y
giá của cuộc tranh cãi kéo dài tới 30 năm TTK LHQ Ban Ki-
ấy đã không quá cao như bây giờ. Bây giờ
giờ. Moon: "Tôi sẽ làm tất cả
thì chúng ta không còn thời gian để tranh có thể để thúc đẩy hoạt
cãi nữa. Chúng ta không thể xa xỉ chuyển
nữa. động mang tính toàn cầu
vấn đề này cho thế hệ sau quyết định”.
định”. và quyết định về BĐKH".
Giới thiệu
Giớ thiệ
• BĐKH đã trở thành vấn đề của
sự phát triển.
• Các thay đổi diễn ra trong các
hệ thố vật lý hệ sinh h và
thống ật lý, i h học à
hệ thống kinh tế xã hội, đe doạ
sự phát triển, đe doạ cuộc sống
của tất cả các loài, các hệ sinh
thái.
• Sự phát triển làm khí hậu biến
đổi.
• Con người phải đối mặt với
nhiều vấn đề quan trọng do
BĐKH.
2
- 2/17/2008
Thách thức quan trọng
nhất đối với con người là
An ninh lương thực:
•Tốc độ biế đổi khí hậ
ố biến hậu
như hiện nay, sản lượng
các loại cây lương thực sẽ
giảm 15 %.
An ninh năng lượng:
•Vấn đề có thể ảnh hưởng đến
phát triển bền vững lâu dài của
các quốc gia
gia.
3
- 2/17/2008
Vấn đề nước sạch:
•Nhiệt độ toàn cầu tiếp tục
tăng sẽ gây ra hạn hán ở
nhiều nơi hơn, sẽ đẩy thêm
50 t iệ người t ê thế giới
triệu ời trên iới
vào cảnh nghèo đói trong
vài thập kỷ tới do hạn hán.
Nguån: IPCC
Bảo tồn, đa dạng sinh học:
•Tăng nguy cơ diệt chủng của
động thực vật, làm biến mất
các nguồn gen quí hiếm bệnh
hiếm,
dịch mới có thể phát sinh.
4
- 2/17/2008
Nhiều thành phố của các QG ven
biển đang đứng trước nguy cơ bị
nước biển nhấn chìm do mực nước
biển dâng -hậu quả trực tiếp của sự
tan băng ở Bắc và Nam Cực
Cực.
Trong số 33 thành phố có qui mô dân
số 8 triệu người vào năm 2015, ít
nhất 21 thành phố có nguy cơ cao bị
nước biển nhấn chìm toàn bộ hoặc
một phần.
Mức độ rủi ro cao về lãnh thổ bị thu
hẹp do nước biển dâng lên theo thứ
tự là Trung Quốc, Ấn Độ,
Bangladesh, Việt Nam, Indonesia,
Nhật Bản, Aicập, Hoa Kỳ, Thái Lan
và Philippines.
S ấm lên và biế đổi khí
Sự ấ lê à biến
hậu toàn cầu
5
- 2/17/2008
Xu thế diễn biến nhiệt độ trung bình năm toàn cầu (°C)
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
Số liệu quan trắc về BĐKH mới nhất
Nhiệt độ trung bình
toàn cầu
Mực nước biển
trung bình toàn cầu
Lớp phủ băng bắc
bán cầu
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
6
- 2/17/2008
Nhiệt độ bề mặt lục địa tăng nhanh
hơn đại dương
SST
Land
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
Tác nhân gây BĐKH
Sự ấm lên của
các lục địa cho
thấy nguyên
nhân do con
người là đáng kể
trong 50 năm
qua
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
7
- 2/17/2008
Dự tính thay đổi khí hậu trong tương lai
Kich bản thấp
(B1) là 1 8°C
1.8 C
(từ 1.1°C đến
2.9°C),
Đối với kịch
bản cao (A1FI)
là 4 0°C (từ
4.0°C
2.4°C đến
6.4°C).
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
Dự tính thay đổi khí hậu trong tương lai
Dự tính sự ấm lên
trong thế kỷ 21
cao nhất ở đất
liền và hầu hết
các khu vực vĩ độ
cao
Thấp nhất ở đại
dương phía nam
và một phần của
Bắc Đại tây
dương
Figure 10.8
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
8
- 2/17/2008
Dự tính thay đổi khí hậu trong tương lai
Mưa tăng ở vĩ độ cao
Giảm ở các vùng đất cận xích đạo
Nguồn: Báo cáo lần thứ 4 của IPCC, 2007
Với tốc độ ấm lên như hiện nay, băng của
hiệ nay, của
Himalaya sẽ thu hẹp từ điều kiện hiện tại là
hẹp điề kiệ hiệ tại
500,
500,000 km 2 chỉ còn 100,000 km2
còn 100, vào những
vào nhữ
năm 2030.
2030.
Băng của Tây Tạng với chiều
ủ â ới hiề
dài khỏang 4 km được dự
đoán là sẽ biến mất khi nhiệt
độ tăng 3°C.
[
[IPCC AR4, 2007]
]
9
- 2/17/2008
Thiệt hại do thiên tai vì biến đổi khí hậu
Thiệt hại do thiên tai vì biến đổi khí hậu
10
- 2/17/2008
Thiệt hại do thiên tai vì biến đổi khí hậu
Trong 2 thập kỷ qua:
• 3 triệu người chết, 200 triệu người bị ảnh hưởng;
ế
• Thiệt hại hàng năm do thiên tai ước tính 40 tỷ đô la,
50 triệu người bị ảnh hưởng;
• Dự kiến 50 năm sau thiên tai sẽ tăng gấp 4 lần và số
người chịu ảnh hưởng có thể lên đến 2 tỷ người.
Nguồn: Thống kê của HĐ KT-XH LHQ, 2003
Nguồ Thố của KT- LHQ,
Tác động toàn cầu của nước biển dâng
11
- 2/17/2008
Thiệt hại do thiên tai vì biến đổi khí hậu
$444 B.
Nicholas Stern: Bảy nghìn tỉ
USD là con số thiệt hại mà
$2,200 B.
toàn thế giới sẽ phải gánh
chịu trong 10 năm tới do trái
đất ấm lên.
$8,800 B
Tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu
Nguồn: Stern Review
Global temperature change (relative to pre-industrial)
0°C 1°C 2°C 3°C 4°C 5°C
Lương Falling crop yields in many areas,
thự
thực particularly developing regions
Possible rising yields in Falling yields in
some high latitude many developed
regions regions
Nước
ước Small mountain
Significant decreases in
water availability in many Sea level rise
glaciers disappear threatens major
areas, including
– water supplies cities
Mediterranean and Southern
Hệ threatened in
Africa
several areas
sinh thái
thái
Extensive Rising number of species face extinction
Damage to Coral
Reefs
Khí hậu
cực đoan Rising intensity of storms, forest fires, droughts, flooding and heat
waves
Rũi
Rũi ro và
Increasing risk of dangerous feedbacks and
các
các thay đổi
đổ
abrupt, large-scale shifts in the climate
system
12
- 2/17/2008
Thích ứng với biến đổi khí hậu
• Theo TTK, thế giới phải làm
nhiều hơn nữa để thích ứng với
sự ấm lên của trái đất và các
tác động của nó. Tác động của
ộ g nó. ộ g
BĐKH sẽ đổ xuống đầu các
quốc gia nghèo nhất. Thích
nhất.
ứng là một vấn đề sống còn đối
Kofi Annan đã ví biến đổi với họ.
họ.
khí hậu như một mối đe doạ • ''Vấn đề không phải là liệu
đối với hoà bình và an ninh BĐKH đang diễn ra hay không
toàn cầu, có mức độ nguy mà là liệu trước tình hình khẩn
hiểm xếp ngang hàng với cấp này chúng ta có thay đổi
xung đột vũ trang, buôn lậu đủ nhanh hay không'‘
vũ khí hay nghèo đói. • Nếu tất cả nỗ lực thì chúng ta
chúng
vượt qua được.
được.
Thích ứng với biến đổi khí hậu
Sự thích ứng với khí hậu là một quá trình, qua đó
con người là giảm những tá độ bất l i của
ời làm iả hữ tác động lợi ủ
khí hậu đến sức khoẻ, đời sống đồng thời sử dụng
những cơ hội thuận lợi mà môi trường khí hậu
mang lại.
Thích ứng với khí hậu hiện tại không đồng nghĩa
với thích nghi với BĐKH trong tương lai
lai.
Sự thích ứng diễn ra ở cả trong tự nhiên và hệ
thống kinh tế xã hội.
13
- 2/17/2008
Thích ứng với biến đổi khí hậu
1. Chấp nhận tổn thất: phương pháp thích ứng này là
phản ứng cơ bản: “không làm gì cả”.
2. Chia sẻ tổn thất: Chia sẻ tổn thất giữa cộng đồng
dân cư, bảo hiểm.
3. Làm thay đổi nguy cơ: Giảm nhẹ biến đổi khí hậu.
4. Ngăn ngừa các tác động: Thích ứng từng bước và
ngăn chặn các tác động của BĐKH và bất ổn của
khí hậu.
5. Thay đổi cách sử dụng: BĐKH khiến các hoạt động
kinh tế không thể thực hiện được thì có thể thay đổi
cách sử dụng.
Thích ứng với biến đổi khí hậu
6. Thay đổi/chuyển địa điểm: thay đổi/chuyển địa điểm
của các hoạt động kinh tế.
7. Nghiên ứ
7 N hiê cứu: Phát t iể công nghệ mới và phương
triển ô hệ ới à h ơ
pháp mới về thích ứng.
8. Giáo dục, thông tin và khuyến khích thay đổi hành vi:
Phổ biến kiến thức thông qua các chiến dịch thông
tin công cộng và giáo dục, dẫn đến việc thay đổi
hành vi
vi.
14
- 2/17/2008
MỘT VÀI THÍ DỤ
VÀI
VỀ CÁC HOẠT ĐỘNG THÍCH ỨNG
CÁC HOẠT ĐỘNG
VỚI BĐKH TRÊN THẾ GIỚI
THẾ GIỚ
Some Examples
of Climate Change Adaptation
• Ở Hà Lan, thiết kế các công trình có tuổi thọ dài hạn ven
biển sẽ xét thêm 50 cm do nước biển dâng.
• Đến 2015 lũ thiết kế trên
sông Rhine sẽ tăng từ
15 000 đến 16 000m3/s và
15.000 16.000m
dự báo sẽ tăng tới
Maeslantkering storm surge barrier
18.000m3/s trong những near Rotterdam completed in 1997
năm tiếp theo; The first case under the new rule
to incorporate 50 cm SLR.
15
- 2/17/2008
Some Examples
of Climate Change Adaptation
• Ở Anh:
- Kế hoạch quản lý lũ bảo vệ London và cửa sông
Thames trong 100 năm tới. Chuẩn bị xây dựng 9 đê
ẩ
bao để bảo vệ 337 km đường bờ biển.
- Tần suất lũ thiết kế tăng 20% để đối phó tác động
BĐKH.
Nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng “Chương
trình Hành động Quốc gia về thích ứng với biến đổi
khí hậu, NAPA” như:
Bangladesh (2005), Bhutan (2007), Burundi (2007),
g ( ), ( ), ( ),
Cambodia (2006), Comoros (2006), Djibouti (2006),
Eritrea (2007), Guinée (2007), Haiti (2006), Kiribati
(2007), Lesotho (2007), Madagascar (2006), Malawi
(2006), Mauritania (2004), Mali (2007), Niger (2006),
Congo (2006), Rwanda (2006), Samoa (2005), Sénégal
(2006), Sudan (2007), Tomé Príncipe (2006), Tuvalu
(2006) S d (2007) T é E P í i (2006) T l
(2007), Tanzania (2007), Zambia (2007).
Trung Quốc đã xây dựng “Chương trình Biến đổi khí
hậu” vào tháng 7 năm 2007.
16
- 2/17/2008
MỘT SỐ VẤN ĐỀ NỔI CỘM
• Báo cáo Đánh giá lần thứ 4 của IPCC:
- Chúng ta sẽ sử dụng nó như thế nào trên
quốc tế cũng như trong nước?
• Hội đồng bảo an thảo luận về BĐKH 4/2007
- Lặp lại các tranh luận trong đàm phán nhưng
không có giải pháp cụ thể.
• Hội nghị G8
hị
- Mỹ từ chối bất cứ mục tiêu giảm phát thải
nào.
17
- 2/17/2008
Tuyên bố của APEC về BĐKH: Mục tiêu đầy tham vọng “giảm mật
độ tiêu thụ năng lượng ít nhất là 25% vào năm 2030 so với mức năm
2009, và đến năm 2020 tăng độ che phủ rừng trong khu vực it nhất là
20 triệu hectare”.
Hội nghị thượng đỉnh của Hoa Kỳ về BĐKH
Hoa Kỳ sẽ đối phó với BĐKH theo cách riêng của mình và ngoài
khuôn khổ của NĐT Kyoto.
COP13 ở Bali: Những
điều đạt được trong đàm
phán chỉ là “Lộ trình”
Rajendra Pachauri - GD IPCC
“Các bạn có thể trông đợi vào công nghệ, vào chính sách. Nhưng thông
điệp mạnh mẽ nhất mà chúng tôi muốn gửi đến các bạn qua bản báo cáo
này là toàn thể xã hội con người phải có những thay đổi trong phong
cách sống và cách tiêu thụ năng lượng sao cho không xâm hại đến môi
trường.”
ờ ”
Al Gore - Nôben 2007
“Cuộc khủng hoảng khí hậu là
cuộc khủng hoảng nghiêm
trọng nhất mà nền văn minh
nhân loại từng đối mặt từ trước
đến nay”.
18
- 2/17/2008
Trong khi đó, thiên tai xảy ra ngày càng nhiều
•Lũ lụt;
•Hạn hán;
•Bão;
•Thiên tai;
•Băng tan;
•Cháy rừng;
•Mất mùa;
•……..
Vấn đề quan tâm?
Giảm KNK sau 2012:
• Mục tiêu giảm đối với các nước phát triển?
• Các nước đang phát triển sẽ tham gia thế nào
trong vòng cam kết tiếp theo?
• Có đặt mục tiêu cắt giảm cho các nước đang
phát triển?
• Còn Hoa Kỳ và Canada?
• CDM sẽ như thế nào?
19