Module Bồi dưỡng thường xuyên THCS - Module 14: Xây dựng kế hoạch theo hướng dạy học tích hợp
Module Bồi dưỡng thường xuyên THCS - Module 14: Xây dựng kế hoạch theo hướng dạy học tích hợp làm rõ một số khái niệm liên quan đến dạy học theo hướng tích hợp và các nội dung cần tích hợp giáo dục trong các môn học, phương pháp lựa chọn địa chỉ tích hợp và xác định mức độ tích hợp trong các bài ... » Xem thêm
Tóm tắt nội dung tài liệu
- TRẦN TRUNG
MODULE THCS 14
X©y dùng
kÕ ho¹ch d¹y häc
theo h−íng tÝch hîp
59
- A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
Vic bi d
ng và nâng cao nng lc xây dng k hoch dy hc theo
h ng tích h p là m#t m$c tiêu quan trng trong bi d
ng th )ng xuyên
cho giáo viên Trung hc c, s. /áp 0ng chu1n ngh2 nghip hin nay.
Tài liu này s4 làm rõ m#t s6 khái nim liên quan /n dy hc theo h ng
tích h p và các n#i dung c7n tích h p giáo d$c trong các môn hc, ph ,ng
pháp la chn /:a ch; tích h p và xác /:nh m0c /# tích h p trong các bài
hc c
- — V thái : Tích cc v i vic xây dng k hoch dy hc theo h ng tích
h p nhVm nâng cao chWt l ng dy hc t=ng b# môn . tr )ng Trung hc
c, s..
C. NỘI DUNG
THÔNG TIN NGUỒN
Trong dy hc, tích h p có thD / c coi là s liên kt các /6i t ng giKng
dy, hc tAp trong cùng m#t k hoch hot /#ng /D /Km bKo s th6ng
nhWt, hài hoà, trn vXn c
- thao tác này /2u c7n thit cho s phát triDn nhAn th0c) /ã to nên tip
cAn “cWu trúc — h th6ng” /em li cách nhAn th0c bin ch0ng v2 quan h
gi[a b# phAn v i toàn thD.
Xu th phát triDn c
- khác nhau… Hin nay, nhi2u môn hc /ã / c / a vào nhà tr )ng phL
thông, các môn hc /ó /ã có xu h ng phKi liên kt v i nhau. ?i2u này
thD hin quá trình m$c tiêu giáo d$c toàn din hc sinh (HS). Tuy nhiên
v i quo th)i gian và kinh phí có hn, không thD / a nhi2u môn hc h,n
n[a vào nhà tr )ng cho dù nh[ng tri th0c này rWt c7n thit. Vì vAy, vic
dy hc tích h p (DHTH) các môn hc, các n#i dung giáo d$c trong nhà
tr )ng là giKi pháp quan trng.
Ph ,ng th0c tích h p các môn hc hay DHTH /ã / c vAn d$ng t ,ng
/6i phL bin . nhi2u n c trên th gi i. q Vit Nam, /ã có nhi2u môn
hc, cWp hc quan tâm vAn d$ng t t .ng s phm tích h p và quá trình
dy hc /D nâng cao chWt l ng giáo d$c HS (nh các môn Sinh hc, ?:a
lí, Ng[ vn… / a các n#i dung giáo d$c vào môn hc...).
DHTH chú trng t i ch ,ng trình, k hoch /D nâng cao nng lc, tAp
trung vào nng lc ch0 không /,n thu7n ch; là kin th0c. Thc hin
m#t nng lc là bit sf d$ng các n#i dung và các kC nng trong m#t tình
hu6ng có ý nghCa. Thay vì vic dy m#t s6 l n kin th0c cho HS, ng )i
GV tr c ht hãy xem xét xem hc sinh có thD vAn d$ng các kin th0c
/ó vào tình hu6ng thc t hay không. Chrng hn nh : thay vì nhOc li
nh[ng l)i mBu nói lm phép trong dy hc /o /0c, hãy xem xét hc sinh
có khK nng la chn m#t mBu l)i nói lm phép trong tình hu6ng cho
tr c và bit sf d$ng mBu /ó m#t cách /úng /On; ho@c thay vì hc m#t
l ng kin th0c liên quan /n môi tr )ng (trong môn Sinh hc, ?:a
lí…), hc sinh có khK nng hành /#ng /D bKo v môi tr )ng xung
quanh mình…
DHTH / c hiDu là quá trình dy hc sao cho trong /ó toàn b# các hot
/#ng hc tAp góp ph7n hình thành . HS nh[ng nng lc rõ ràng, có d
tính tr c nh[ng /i2u c7n thit cho HS, nhVm ph$c v$ các quá trình hc
tAp tip theo và chu1n b: cho HS b c vào cu#c s6ng lao /#ng. M$c tiêu
c, bKn c
- Hoạt động 2. Đặc trưng của dạy học tích hợp
Thi gian: 1 tit
THÔNG TIN PHẢN HỒI
DHTH h ng t i vic tL ch0c các hot /#ng hc tAp, trong /ó HS hc
cách sf d$ng ph6i h p các kin th0c và kC nng trong nh[ng tình hu6ng
có ý nghCa g7n v i cu#c s6ng. Trong quá trình hc tAp nh vAy, các kin
th0c c
- nhim v$ dy hc . nhà tr )ng phL thông. Vic có nhi2u môn hc /ã
/ c / a vào nhà tr )ng phL thông hin nay là s thD hin quá trình
thc hin m$c tiêu giáo d$c toàn din. Các môn hc /ó phKi liên kt v i
nhau /D cùng thc hin m$c tiêu giáo d$c nêu trên. M@t khác, hin nay
các tri th0c khoa hc và kinh nghim xã h#i c
- M@t khác, do cùng chung nhau các nhim v$ dy hc nêu trên nên các
môn hc cnng có nhi2u c, h#i /D liên kt v i nhau, to ra m6i quan h
liên môn.
— Do bn ch3t c,a m4i liên h& gi6a các tri th c khoa h c: Lí do c7n DHTH
các khoa hc trong nhà tr )ng còn xuWt phát t= chính yêu c7u phát triDn
c
- Nội dung 2
LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC
Hoạt động 1. Kế hoạch dạy học là gì?
Thi gian: 1 tit
THÔNG TIN PHẢN HỒI
M#t /@c /iDm rWt c, bKn c
- — Lit kê tài liu, sách tham khKo, ph ,ng tin dy hc có svn hay c7n t to.
— ?2 xuWt nh[ng vWn /2 c7n trao /Li và t bi d
ng liên quan /n n#i
dung và ph ,ng pháp dy hc.
— Xác /:nh yêu c7u và bin pháp /i2u tra, theo dõi hc sinh /D nOm v[ng
/@c /iDm, khK nng, trình /# và s tin b# c
- Hoạt động 3. Cấu trúc của kế hoạch bài học
Thi gian: 1 tit
THÔNG TIN PHẢN HỒI
Giáo án, bài son c
- — Bài ôn tAp, h th6ng hoá kin th0c;
— Bài kiDm tra, /ánh giá kin th0c, kC nng.
? ,ng nhiên là m^i bài lên l p /2u phKi thc hin nhi2u m$c tiêu dy
hc, chúng h^ tr lBn nhau làm cho quá trình dy hc /t kt quK cao và
toàn din. Bài lên l p ch; thc hin m#t m$c tiêu duy nhWt th )ng là rWt
bun tx, kém hiu quK. Trong m^i kiDu bài hc trên /ây, /2u phKi thc
hin nhi2u m$c tiêu dy hc /D ph$c v$ m#t m$c tiêu chính c
- sinh hot /#ng có hiu quK nhVm chim lCnh kin th0c, phát triDn nng
lc và hình thành thái /#, /o /0c. M^i bài hc có m#t m$c /ích chung,
/ c phân chia thành nh[ng m$c tiêu b# phAn. M^i m$c tiêu b# phAn
0ng v i m#t n#i dung c$ thD, phKi sf d$ng nh[ng ph ,ng tin dy hc
nhWt /:nh, áp d$ng nh[ng ph ,ng pháp hot /#ng phù h p v i t=ng /6i
t ng hc sinh. Trong khi thc hin, m^i hành /#ng phKi luôn luôn /Km
bKo s th6ng nhWt gi[a m$c tiêu b# phAn, n#i dung và ph ,ng pháp,
/ng th)i /Km bKo thc hin / c m$c /ích, n#i dung và ph ,ng pháp
chung m^i bài, / c xem nh m#t thD th6ng nhWt.
V i m^i m$c /ích, m^i n#i dung dy hc, 0ng v i m^i /6i t ng trong
nh[ng /i2u kin c, s. vAt chWt, ph ,ng tin dy hc xác /:nh, bài lên l p
phKi có cWu trúc riêng thích h p thì m i có hiu quK. Tuy khó có thD /2 ra
m#t cWu trúc chung, nh ng vì hc sinh hot /#ng trong m#t tAp thD l p
xác /:nh, phKi thc hin nh[ng m$c /ích chung trong m#t th)i gian xác
/:nh nên vBn có thD nêu ra m#t s6 hot /#ng /iDn hình phKi thc hin
trong m^i bài. Nh[ng hot /#ng /ó là nh[ng yu t6 cWu trúc c
- Th hai, các m$c tiêu là cn c0 /D th7y giáo /:nh h ng bài hc và "hình
dung" / c kt quK dy hc bài /ó ch0 không phKi là /òi hli h tit nào
cnng phKi kiDm tra /D kt luAn chính xác hc sinh có /t / c t=ng m$c
tiêu /2 ra hay không. Trên thc t, th7y giáo không thD có /< thì gi) /D
làm nh vAy.
Sau khi /ã lit kê các m$c tiêu c$ thD, bài son c7n nêu rõ trng tâm.
Trong khi /6i v i toàn b# môn hc, /6i v i t=ng ph7n l n, t=ng ch ,ng, ta
/òi hli thc hin m$c tiêu toàn din thì . t=ng bài, ta không yêu c7u m#t
s dàn trKi tràn lan, trái li phKi tAp trung vào nh[ng trng tâm nhWt /:nh.
M(c tiêu kin th c: gm 6 m0c /#
— NhAn bit: NhAn bit TT, ghi nh , tái hin thông tin.
— Thông hiDu: GiKi thích / c, ch0ng minh / c.
— VAn d$ng: VAn d$ng nhAn bit TT /D giKi quyt vWn /2 /@t ra.
— Phân tích: chia TT ra thành các ph7n TT nhl và thit lAp m6i liên h ph$
thu#c lBn nhau gi[a chúng.
— TLng h p: Thit k li TT t= các ngun tài liu khác nhau và trên c, s. /ó
to lAp nên m#t hình mBu m i.
— ?ánh giá: ThKo luAn v2 giá tr: c
- * T" ch#c các ho%t &'ng d%y hc: Trình bày rõ cách th0c triDn khai các
hot /#ng dy hc c$ thD. Có thD phân chia các hot /#ng theo trình t
k hoch bài hc nh sau:
— Hot /#ng nhVm kiDm tra, h th6ng, ôn li bài cn, chuyDn tip sang
bài m i.
— Hot /#ng nhVm h ng dBn, dimn giKi, khám phá, phát hin tình hu6ng,
/@t và nêu vWn /2.
— Hot /#ng nhVm /D HS t tìm kim, khám phá, phát hin, thf nghim,
quy np, suy dimn /D tìm ra kt quK, giKi quyt vWn /2.
— Hot /#ng nhVm rút ra kt luAn, tLng h p, h th6ng kt quK, h th6ng
hot /#ng và / a ra kt luAn giKi quyt vWn /2.
— Hot /#ng nhVm tip t$c khOc sâu kin th0c, rèn luyn kC nng /D vAn
d$ng vào giKi bài tAp và áp d$ng vào cu#c s6ng.
V i m^i hot /#ng c7n ch; rõ:
— Tên hot /#ng.
— M$c tiêu c
- * H*+ng d,n ôn t.p, c ng c0: Xác /:nh nh[ng vic HS c7n phKi tip t$c
thc hin sau gi) hc /D c
- — Qua k hoch giKng dy có thD /ánh giá / c bKn thân ng )i dy.
?ánh giá giáo viên v2 nhi2u m@t nh tinh th7n trách nhim, trình /#
chuyên môn…
Nội dung 3
CÁC YÊU CẦU CỦA KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH HỢP
Hoạt động 1. Các yêu cầu cơ bản đối với một kế hoạch bài học
Thi gian: 1 tit
THÔNG TIN PHẢN HỒI
Yêu c7u /6i v i k hoch bài hc gm:
— CWu trúc bài son phKi bao quát / c tLng thD các ph ,ng pháp dy hc
/a dng và nhi2u chi2u, to /i2u kin vAn d$ng ph6i h p nh[ng ph ,ng
pháp dy hc, m2m dxo v2 m0c /# chi tit /D có thD thích 0ng / c v i
cK nh[ng giáo viên /ã dày d@n kinh nghim lBn nh[ng giáo viên trx m i
ra tr )ng hay giáo sinh thc tAp s phm. ?ng th)i làm nLi bAt hot
/#ng c
- kin th0c này /n kin th0c khác. C$ thD là /Km bKo m6i liên h logic
gi[a các ph7n, bKo /Km bài dy là m#t h toàn vXn, m^i ph7n là m#t
phân h, các phân h gOn bó ch@t ch4 to nên m#t h toàn vXn.
— Bài son phKi xác /:nh / c n#i dung, ph ,ng pháp làm vic c
- Ví d$, khi dy bài “Quang h p”, GV có thD nhWn mnh quang h p c
- ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 3
Câu h
i: Vai trò c,a dy h c tích h p nh. th nào?
áp án
Hin nay chúng ta s6ng trong th gi i các b# môn khoa hc ngày càng n
nhAp vào nhau, vì vAy ngày càng c7n nh[ng nhóm làm vic /a môn và
/òi hli con ng )i c7n phKi /a nng. Nu t= khi còn nhl tuLi hc sinh
quen tip cAn các khái nim m#t cách r)i rc, hc sinh có nguy c, sau
này tip t$c suy luAn theo kiDu kép kín. Các nghiên c0u /ã ch; ra trên th
gi i có bit bao nhiêu ng )i gi là nh[ng ng )i “mù ch[ ch0c nng”, t0c
là nh[ng ng )i /ã lCnh h#i / c kin th0c tr )ng hc nh ng không có
khK nng sf d$ng các kin th0c /ó vào cu#c s6ng hVng ngày. Chrng hn
nh có thD thu#c lòng các công th0c vAt lí nh ng không có khK nng tính
/ c công sKn sinh trong m#t tình hu6ng thc timn…
Trong khi /ó, nh[ng /òi hli c
